• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضِدّ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ضِدّ (قاموس قرآن (جلد ۴))
مقالات مرتبط: ضِدّ (لغات‌قرآن)، ضِدّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)، ضد.


ضِدّ (به کسر ضاد و تشدید دال) از واژگان قرآن کریم به معنای مخالف و دشمن است.
این واژه یک بار در قرآن به کار رفته است.


ضِدّ
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۷۵.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۰۳.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۹۰.    
به معنای مخالف و دشمن است.

به مواردی از ضِِدّ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - ضِدًّا (آیه ۸۲ سوره مریم)

(کَلَّا سَیَکْفُرُونَ بِعِبادَتِهِمْ وَ یَکُونُونَ عَلَیْهِمْ‌ ضِدًّا)
[۴] مریم/سوره۱۹، آیه۸۲.    

«نه حتما بت‌ها به عبادت آن‌ها در روز قیامت کافر شوند و بر آن‌ها دشمن و مخالف باشند.»
[۵] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ۱۴۸ص.    
[۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۱۰۸.    
[۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۲۰۳.    
[۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۸۱۷.    

در آیات بسیاری هست که معبودهای باطل روز قیامت بر پرستش کنندگان کافر شوند و از آن‌ها تبرّی جویند.
در صحیفه سجّادیه دعای ۴۷ آمده: «اَنْتَ الَّذِی لَا ضِدَّ لَکَ فَیُعَانِدَکَ.»
[۹] صحیفه سجّادیه، ص۲۱۲، دعای ۴۷.    


به موردی که در نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:

۳.۱ - ضَادَّ - خطبه ۱۸۶

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
در نهج البلاغه خطبه ۱۸۶ فرموده: «ضَادَّ النُّورَ بِالظُّلْمَةِ وَ الْوُضُوحَ بِالْبُهْمَةِ.»
[۱۰] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، تحقیق الحسون، خطبه ۱۸۶، ص۴۲۴، خطبه ۱۸۶.    
[۱۱] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۴۳، خطبه۱۸۶.    
[۱۲] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۳، خطبه۱۸۶.    

(روشنى را با تاريكى و آشكار را با نهان ضدّ يكديگر قرار داد.)
[۱۳] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۳.    
[۱۴] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۵.    

(شرح‌های خطبه:
[۱۵] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۸.    
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۱۹۷.    
[۱۷] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۷۱.    
[۱۸] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۷۴.    
)
این کلمه در قرآن فقط یک بار به کار رفته است.
[۱۹] مریم/سوره۱۹، آیه۸۲.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۷۵.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۰۳.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۹۰.    
۴. ↑ مریم/سوره۱۹، آیه۸۲.    
۵. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ۱۴۸ص.    
۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۱۰۸.    
۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۲۰۳.    
۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۸۱۷.    
۹. ↑ صحیفه سجّادیه، ص۲۱۲، دعای ۴۷.    
۱۰. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، تحقیق الحسون، خطبه ۱۸۶، ص۴۲۴، خطبه ۱۸۶.    
۱۱. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۴۳، خطبه۱۸۶.    
۱۲. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۳، خطبه۱۸۶.    
۱۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۳.    
۱۴. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۵.    
۱۵. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۸.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۱۹۷.    
۱۷. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۷۱.    
۱۸. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۷۴.    
۱۹. ↑ مریم/سوره۱۹، آیه۸۲.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ضد»، ج۴، ص۱۷۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان خطبه 144 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان سوره مریم
جعبه ابزار