صیر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صیر (به کسر صاد) از
واژگان قرآن کریم به معنای رجوع، انتقال، تحوّل و رسیدن است.
مَصیر (به فتح میم)
مصدر میمی و
اسم مکان است.
مشتقات
صیر که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
تَصِیرُ (به فتح تاء و کسر صاد) به معنای باز می‌گردد؛
مَصِیرَکُمْ (به فتح میم و کسر صاد) به معنای بازگشت شما؛
الْمَصِیرُ (به فتح میم و کسر صاد) به معنای جایگاه است.
صیر به معنای رجوع، انتقال، تحوّل و رسیدن است.
مَصیر: مصدر میمی و اسم مکان است.
به مواردی از
صیر که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(اَلا اِلَی اللَّهِ تَصِیرُ الْاُمُورُ) (همه امور تنها به سوى
خدا باز مى‌گردد.)
مَصیر، مصدر میمی و اسم مکان است. مثل:
(قُلْ تَمَتَّعُوا فَاِنَ مَصِیرَکُمْ اِلَی النَّارِ) یعنی: «متمتع شوید حتما بازگشت شما به سوی آتش است.»
(وَ مَاْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ) (و جايگاه او
جهنّم است، و چه بد جايگاهى است.)
(وَ لِلَّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْاَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما وَ اِلَیْهِ الْمَصِیرُ) (و حكومت آسمان‌ها و
زمین و آن‌چه در ميان آن‌هاست، از آن اوست؛ و بازگشت همه، به سوى اوست.)
(غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ اِلَیْکَ الْمَصِیرُ) (
پروردگارا! به آمرزشِ تو اميدواريم؛ و بازگشت ما به سوى توست.)
(وَ یُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ اِلَی اللَّهِ الْمَصِیرُ) (خداوند شما را از نافرمانى خود، برحذر مى‌دارد؛ و بازگشت شما به سوى خداست.)
در این آیات و نظیر آن‌ها گرچه منظور رجوع به
آخرت، رحمت و عذاب خداوند است، ولی به عقیده من مراد از تعبیر رجوع الی اللّه، خلود و بقا است، یعنی برگشت همه به سوی خدا و به سوی خلود و ثبوت است، چون عالم ربوبیت عالم خلود، ثبوت و بقا است.
(ما عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ باقٍ) (آن‌چه نزد شماست از ميان مى‌رود؛ و آن‌چه نزد خداست باقى مى‌ماند.)
به موجب آیات فوق، بازگشت همه، اعم از نیک و بد به سوی خداست.
(کُلٌّ اِلَیْنا راجِعُونَ) (سرانجام همگى به سوى ما باز مى‌گردند.)
(اِلَی اللَّهِ مَرْجِعُکُمْ جَمِیعاً) (بازگشت همه شما به سوى خداست.)
باید دانست صیرورت رجوع و انتقال به طور تحوّل است، مثل صیرورت و تبدیل
شراب به سرکه و صیرورت
نطفه به حالت جنینی، نه به معنی مطلق رجوع، در این صورت مقصود از
مصیر الی اللّه آن است که
بشر به تدریج مبدل به جاودانی می‌شود.
(وَ مَاْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ) یعنی «جایگاه آن‌ها جهنّم است و بد بازگشتگاهی است.»
که بشر به تدریج در اثر اعمال بد، جهنّمی می‌شود و این اعمال نیک و بد است که تدریجا آدمی را به رحمت محض و
عذاب و
شکنجه و جهنّمی بودن تبدیل می‌کند.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صیر»، ج۴، ص۱۶۹-۱۶۸.
