• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صحف (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صُحُف (به ضم صاد و حاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای چیز گسترده مثل صورت انسان و صحیفه‌ای که در آن می‌نویسند که حضرت علی (علیه‌السلام) درباره ارتباط چشم و قلب و رفتار خوارج از این واژه استفاده نموده است.



«صُحُفْ» (مثل عنق) جمع صحیفه به معنای چیز گسترده مثل صورت انسان و صحیفه‌ای است که در آن می‌نویسند. «الصَحیفَةُ: قِرطاسٍ مَکتُوبٌ فیهِ» بدین جهت قرآن مجید را مصحف گفته‌اند.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص چشم و قلب در حکمت ۴۰۹ فرموده است: ««الْقَلْبُ مُصْحَفُ الْبَصَرِ»؛ آنچه چشم می‌بیند در قلب نوشته می‌شود.»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در وقت محاجّه با خوارج فرمود: ««أَلَمْ تَقُولُوا عِنْدَ رَفْعِهِمُ الْمَصَاحِفَ ـ حِيلَةً وَغِيلَةً وَمَكْراً وَخَدِيعَةً ـ: إِخْوانُنَا وَأَهْلُ دَعْوَتِنَا، اسْتَقَالُونَا وَاسْتَرَاحُوا إِلى كِتَابِ اللهِ سُبْحَانَهُ، فَالرَّأْيُ الْقَبُولُ مِنْهُمْ وَالتَّنْفِيسُ‌عَنْهُمْ؟ فَقُلْتُ لَكُمْ: هذَا أَمْرٌ ظَاهِرُهُ إِيمَانٌ، وَبَاطِنُهُ عُدْوَانٌ»» (از ما مى‌خواهند كه از آنان بگذريم و راضى به حكومت كتاب خدا شده‌اند، پس نظر ما اين است كه حرفشان را قبول كنيم و دست از آنان برداريم، امّا من به شما گفتم كه اين امر ظاهرش ایمان است و باطنش دشمنی و عدوان.)


این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۱۲۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۵، ص۷۷.    
۳. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۵، ص۷۷.    
۴. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۱۲۰.    
۵. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۳۰.    
۶. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۵، ص۷۷.    
۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۷۸، حکمت ۳۹۹.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۵۱، حکمت ۴۰۹.    
۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴۸، حکمت ۴۰۹.    
۱۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۴۶.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۹، حکمت ۴۰۹.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۷۷، خطبه ۱۲۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲، خطبه ۱۱۸.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۸، خطبه ۱۲۲.    
۱۵. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۹۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۵، خطبه ۱۲۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صحف»، ج۲، ص۶۳۰.    






جعبه ابزار