• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شیطان (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از عناوین و موضوعات به کار رفته در آیات قرآن، شیطان است.



شيطان، به هر موجود سركش و متمرّد، از انسان و جنّ و حیوان، گفته مى‌شود.
در اين عنوان آیاتی معرفی می‌شوند که در آن‌ها از واژه‌ «شيطان» و برخى واژه‌هاى ديگر مثل‌ «خنّاس» و «قرين» استفاده شده است. گفتنى است كه در اينجا مفهوم كلّى شيطان مد نظر است و ابلیس در جايگاه الفبايى خود آمده است.
[۳] به مقاله ابلیس (قرآن) رجوع شود.



در فرهنگ اسلامی به موجود شریر، پلید، نافرمان و فریبکار، شیطان گفته می‌شود، امام‌ خمینی شیطان را معنای عامی می‌داند که شامل هر آنچه انسان را از حق باز دارد و او را غافل کند و هر موجود شریری اعم از جن و انس، می‌شود. ایشان معتقد است شیطان امری حقیقی است که تجرد مثالی و ظلمانی دارد و همان جهل کل و وهم کل در عالم هستی است که به حسب فطرت، مایل به شرّ و فساد و دعوت‌کننده به اغلاط، افترا و کذب است و سایر شیاطین از مظاهر آن شیطان بزرگ محسوب می‌شوند.
امام‌ خمینی شیطان را مظهر اسم مضّل می‌داند که مرتبه‌ آن پایین‌تر از ملائکه است و جوهری شیطانی دارد و اسم آن عزازیل است ایشان علت انحراف شیطان و مبدا طرد شدن شیطان از بارگاه قدس الهی را خودبینی و عجب او می‌داند که سبب استکبار او شد و خودرای بودن او سبب استقلال و سرپیچی از فرمان الهی گشت.
به اعتقاد امام‌ خمینی شیطان با وسوسه و اغوای انسان‌ها به گناه و تبهکاری، آنها را گمراه کرده به‌تدریج به یک شیطان انسی تبدیل می‌کند. شیطان انسی گمراه‌تر از حیوانات و پست‌تر از شیطان جنی می‌باشد. نفوذ شیطان در انسان از راه القائات شیطانی است که از جمله راه‌های نفوذ شیطان است. همچنین منشا تخیلات باطله و اوهام خبیثه یکی دیگر از راه‌های نفوذ شیطان است به‌گونه‌ای که عزم و اراده انسان تابع آنها می‌شود و تمام اعمال قلبی و جوارحی او از سنخ اعمال شیطانی می‌گردد.
[۱۲] خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج، ص، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.



آدم و شیطان (قرآن)، ابراهیم و شیطان (قرآن)، ابزار شیطان (قرآن)، اختلاف‌افکنی شیطان (قرآن)، اختیار شیطان (قرآن)، ادعاهای شیطان (قرآن)، اراده شیطان (قرآن)، استراق سمع شیطان (قرآن)، استعاذه از شیطان (قرآن)، اطاعت از شیطان (قرآن)، اغواگری شیطان (قرآن)، افتراهای شیطان (قرآن)، اقرار شیطان (قرآن)، اقلیت شیطان‌ها (قرآن)، اکثریت شیطان‌ها (قرآن)، القائات شیطان (قرآن)، الهامات شیطان (قرآن)، امدادهای شیطان (قرآن)، اوامر شیطان (قرآن)، ایوب و شیطان (قرآن)، برادران شیطان (قرآن)، پرستش شیطان (قرآن)، تبذیر شیطان (قرآن)، تبری شیطان (قرآن)، تبلیغات شیطان (قرآن)، تزیین شیطان (قرآن)، تسخیر شیطان (قرآن)، تشبیه به شیطان (قرآن)، تعدد شیطان‌ها (قرآن)، تکلیف شیطان (قرآن)، تهدیدهای شیطان (قرآن)، جدال شیطان (قرآن)، جسمانیت شیطان (قرآن)، جنگ‌افروزی شیطان (قرآن)، حزب شیطان (قرآن)، حسابرسی شیطان (قرآن)، حشر شیطان (قرآن)، حوا و شیطان (قرآن)، خداشناسی شیطان (قرآن)، خلقت شیطان (قرآن)، خوف شیطان (قرآن)، دام‌های شیطان (قرآن)، دروغگویی شیطان (قرآن)، دشمنی شیطان (قرآن)، دعوت‌های شیطان (قرآن)، دوستان شیطان (قرآن)، دوستی با شیطان (قرآن)، ذلت شیطان (قرآن)، راستگویی شیاطین (قرآن)، رجم شیطان (قرآن)، رهبری شیطان (قرآن)، زشتی شیطان (قرآن)، سپاه شیطان (قرآن)، سر شیطان (قرآن)، سلطه شیطان (قرآن)، سوگند شیطان (قرآن)، شبهه‌افکنی شیطان (قرآن)، شرارت شیطان (قرآن)، شناخت شیطان (قرآن)، شومی شیطان (قرآن)، شیطان در جهنم (قرآن)، شیطان در غزوه بدر (قرآن)، شیطان در قیامت (قرآن)، شیطان زده (قرآن)، شیطان و آدم (قرآن)، شیطان و آسمان (قرآن)، شیطان و آیات خدا (قرآن)، شیطان و اذن خدا (قرآن)، شیطان و امتها (قرآن)، شیطان و امور مخفی (قرآن)، شیطان و انبیاء (قرآن)، شیطان و انسان (قرآن)، شیطان و ایوب (قرآن)، شیطان و برادران یوسف (قرآن)، شیطان و برصیصای عابد (قرآن)، شیطان و بلعم باعورا (قرآن)، شیطان و پلیدی (قرآن)، شیطان و دروغگو (قرآن)، شیطان و ساقی پادشاه مصر (قرآن)، شیطان و سحر (قرآن)، شیطان و طاغوت (قرآن)، شیطان و قرآن (قرآن)، شیطان و قوم ثمود (قرآن)، شیطان و قوم سبأ (قرآن)، شیطان و قوم عاد (قرآن)، شیطان و کافران (قرآن)، شیطان و گناه‌کاران (قرآن)، شیطان و متقین (قرآن)، شیطان و مشرکان (قرآن)، شیطان و مشیت خدا (قرآن)، شیطان و معاد (قرآن)، شیطان و ملائکه (قرآن)، شیطان و منافقان (قرآن)، شیطان و مؤمنان (قرآن)، شیطان و وحی (قرآن)، شیطان و یوسف (قرآن)، شیطان‌های انسی (قرآن)، شیطان‌های جنی (قرآن)، صفات شیطان (قرآن)، ضعف شیطان (قرآن)، طرد شیطان (قرآن)، ظلم شیطان (قرآن)، ظهور شیطان (قرآن)، عاقبت شیطان (قرآن)، عجز شیطان (قرآن)، عصیان شیطان (قرآن)، عقیده شیطان (قرآن)، علم شیطان (قرآن)، عمر شیطان (قرآن)، فرار شیطان (قرآن)، فرجام شیطان (قرآن)، فریبکاری شیطان (قرآن)، قدرت شیطان (قرآن)، کفران شیطان (قرآن)، کید شیطان (قرآن)، کیفر شیطان (قرآن)، گفتگوی شیطان (قرآن)، لعن شیطان (قرآن)، مادر مریم و شیطان (قرآن)، مادیت شیطان (قرآن)، مبارزه با شیطان (قرآن)، محل نزول شیطان (قرآن)، مشرکان و شیطان (قرآن)، مصونیت از شیطان (قرآن)، مکر شیطان (قرآن)، منافقان و شیطان (قرآن)، موسی و شیطان (قرآن)، نامرئی بودن شیطان (قرآن)، نجات از شیطان (قرآن)، نجواهای شیطان (قرآن)، نزاع با شیطان (قرآن)، نفرت از شیطان (قرآن)، نقش شیطان (قرآن)، وحی شیطانی (قرآن)، وسوسه‌های شیطان (قرآن)، وعده‌های شیطان (قرآن)، ولایت شیطان (قرآن)، هبوط شیطان (قرآن)، همنشینی با شیطان (قرآن)، یوسف و شیطان (قرآن)، یهود و شیطان (قرآن).


۱. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج ۱، ص ۳۱۳، «شطن».    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۴۵۴، «شطن».    
۳. به مقاله ابلیس (قرآن) رجوع شود.
۴. خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۲، ص۳۵۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۵. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۲۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۶. خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۳-۲۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۷. خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۸. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۳۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۹. خمینی، روح‌الله، شرح دعاء السحر، ص۸۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.    
۱۰. خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث، ص۵۸۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۱۱. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۷۶-۷۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۱۲. خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج، ص، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۸، ص۱۱۰، برگرفته از مقاله «شیطان».    
دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.






جعبه ابزار