• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شِرْذِمَه (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: شِرْذِمَه (قاموس قرآن (جلد ۴))
مقالات مرتبط: شِرْذِمَة (لغات‌قرآن)، شِرْذِمَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)، شرذمه (مقالات مرتبط).


شِرْذِمَة (به کسر شین، سکون راء و فتح میم) از واژگان قرآن کریم به معنای جماعت کم است.
این کلمه فقط یک‌بار در قرآن مجید آمده است.


شِرْذِمَة
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۳.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۹۹.    
را به معنای جماعت قلیله معنا کرده‌اند.
راغب اصفهانی آن‌ را جماعت منقطع یعنی جماعتی که دنباله و طرفدار ندارند گفته است.
[۴] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    


به موردی از شِرْذِمَة که در قرآن آمده اشاره می‌شود:

۲.۱ - لَشِرْذِمَةٌ (آیه ۵۴ سوره شعراء)

(اِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِیلُونَ‌)
[۵] شعراء/سوره۲۶، آیه۵۴.    

«این‌ها جماعتی بی‌طرفدار و در عین حال قلیل‌اند.»
[۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۸۶.    
[۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۷۷.    
[۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۲۳.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۳۲.    


به موردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۳.۱ - خطبه ۴۸

امام علی (علیه‌السلام) فرموده‌ است:
«وَ قَدْ اَرَدْتُ اَنْ اَقْطَعَ هَذِهِ النُّطْفَةَ اِلَی شِرْذِمَةٍ مِنْکُمْ مُوَطِّنِینَ اَطْرَافَ دِجْلَةَ.»
[۱۰] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۹، خطبه ۴۶.    
[۱۱] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۹۳، خطبه ۴۸.    
[۱۲] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۷، خطبه ۴۸.    

«خواستم از این آب عبور کرده به طرف جمع قلیلی از شما که در اطراف دجله ساکن‌اند بروم.»
[۱۳] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۹.    
[۱۴] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۸.    

(شرح‌های خطبه:
[۱۵] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۹.    
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۵۴۰.    
[۱۷] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۱.    
[۱۸] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۰.    
)


این کلمه فقط یک‌بار در قرآن مجید به کار رفته است.
[۱۹] شعراء/سوره۲۶، آیه۵۴.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۳.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۹۹.    
۴. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    
۵. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۵۴.    
۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۸۶.    
۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۷۷.    
۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۲۳.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۳۲.    
۱۰. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۹، خطبه ۴۶.    
۱۱. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۹۳، خطبه ۴۸.    
۱۲. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۷، خطبه ۴۸.    
۱۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۹.    
۱۴. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۸.    
۱۵. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۹.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۵۴۰.    
۱۷. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۱.    
۱۸. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۰.    
۱۹. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۵۴.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «شِرْذِمة»، ج۴، ص۱۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان خطبه 48 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان سوره شعراء
جعبه ابزار