• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شِرْذِمَه (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شِرْذِمَة (به کسر شین، سکون راء و فتح میم) از واژگان قرآن کریم به معنای جماعت کم است.
این کلمه فقط یک‌بار در قرآن مجید آمده است.



شِرْذِمَة را به معنای جماعت قلیله معنا کرده‌اند.
راغب اصفهانی آن‌ را جماعت منقطع یعنی جماعتی که دنباله و طرفدار ندارند گفته است.


به موردی از شِرْذِمَة که در قرآن آمده اشاره می‌شود:

۲.۱ - لَشِرْذِمَةٌ (آیه ۵۴ سوره شعراء)

(اِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِیلُونَ‌)
«این‌ها جماعتی بی‌طرفدار و در عین حال قلیل‌اند.»


به موردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۳.۱ - خطبه ۴۸

امام علی (علیه‌السلام) فرموده‌ است:
«وَ قَدْ اَرَدْتُ اَنْ اَقْطَعَ هَذِهِ النُّطْفَةَ اِلَی شِرْذِمَةٍ مِنْکُمْ مُوَطِّنِینَ اَطْرَافَ دِجْلَةَ.»
«خواستم از این آب عبور کرده به طرف جمع قلیلی از شما که در اطراف دجله ساکن‌اند بروم.»



این کلمه فقط یک‌بار در قرآن مجید به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۹۹.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    
۵. شعراء/سوره۲۶، آیه۵۴.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۸۶.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۷۷.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۲۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۳۲.    
۱۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۹، خطبه ۴۶.    
۱۱. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۹۳، خطبه ۴۸.    
۱۲. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۷، خطبه ۴۸.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۹.    
۱۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۸.    
۱۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۵۴۰.    
۱۷. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۱.    
۱۸. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۰.    
۱۹. شعراء/سوره۲۶، آیه۵۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «شِرْذِمة»، ج۴، ص۱۳.    






جعبه ابزار