• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَکْو (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَکْو، شَكوى و شَكاة (به فتح شین) و شِكايت (به کسر شین) از واژگان نهج البلاغه به معنای اظهار‌ اندوه است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره شکایت به مومن و شکایت از رعايا از این واژه استفاده نموده است.
این واژه شانزده بار در «نهج البلاغه» آمده است.




شَکْو ، شَكوى، شَكاة و شِكايت به معنای اظهار‌ اندوه آمده است و به قول راغب توصیف گفتاری است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - شَكاها - حکمت ۴۱۷ (در مورد شکایت به مومن)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد شکایت به مومن فرموده است: «مَنْ شَكا الْحاجَةَ إِلَى مُؤْمِن فَكَأَنَّما شَكاها إِلَى اللهِ، وَ مَنْ شَكاها إلَى كافِر فَكَأَنَّما شَكا اللهَ»
«هر حاجت خویش را به مؤمن شکایت کند گویا به خدا شکایت کرده و هر که به کافر شکایت کند گویا از خدا شکایت کرده است.»


۲.۲ - لَتَشْكُوا - حکمت ۲۵۲ (در مورد شکایت از یارانشان)

امام (صلوات‌الله‌علیه) آن‌گاه که شنید اصحاب معاویه به شهر انبار شبیخون زده‌اند به تنهایی به لشگرگاه نخیله آمده، پس از رسیدن دیگران در ضمن کلامی فرمود: «إِنْ كانَتِ الرَّعايا قَبْلي لَتَشْكُوا حَيْفَ رُعاتِها، وَ إِنَّني الْيَوْمَ لاََشْكُو حَيْفَ رَعِيَّتي»
«در گذشته، رعايا از ستم فرمان‌روايانشان شكايت داشتند ولى من از ستم رعيّتم، شكايت دارم!»



این واژه شانزده بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۶۱۲.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۱، ص ۲۵۱.    
۳. راغب اصفهانی، المفردات، ج۱، ص۴۶۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۸۳، حکمت ۴۱۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۲۵۵، حکمت ۴۲۷.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۵۱،حکمت ۴۲۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۸۴۳، حکمت ۴۲۷.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۷۵۹.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۷۵۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۱۵، ص ۴۲۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۵۰۵.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۲۰، ص ۷۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۴۰، حکمت ۲۵۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۲۱۵، حکمت ۲۶۱.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۲۰، حکمت ۲۶۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۸۰۱، حکمت ۲۶۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۳۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۳۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۱۴، ص ۲۲۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۳۴۶.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۹، ص ۱۴۵.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۸۳، حکمت ۴۱۷.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۱۳، نامه ۵۳.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۲۲، نامه ۲۸.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۲۳، نامه ۵۳.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۰۴، نامه ۱۹.    
۲۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۸۱، حکمت ۳۸.    
۲۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۲۶، حکمت ۲۱۸.    
۲۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۵۱۴، خطبه ۲۰۹.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۴، خطبه ۱۷.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۰۸، خطبه ۱۴۳.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۴۳، نامه ۳۱.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۴۸، خطبه ۲۸۰.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۴۰، حکمت ۲۵۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شکو»، ج۲، ص۶۱۲.    






جعبه ابزار