• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَکْو (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَکْو (به فتح شین و سکون کاف) از واژگان قرآن کریم به معنای اظهار‌ اندوه است.
شکایت، شَکوی و شَکاة به معنای اظهار اندوه است.
مشتقات شَکو در آیات قرآن عبارتند از:
اَشْکُوا (به سکون شین و ضم کاف) به معنای شکوه می‌کنم،
تَشْتَکِی‌ (به سکون شین و کسر کاف) به معنای شکایت می‌کرد،
کَمِشْکاةٍ (به سکون شین و فتح کاف) به معنای چراغدان است.


شَکْو، شکایت، شَکوی و شَکاة به معنای اظهار‌ اندوه است.
چنانکه راغب اصفهانی گفته است توصیف گرفتاری است.


به مواردی از شَکو که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - اَشْکُوا ( آیه ۸۶ سوره یوسف)

(قالَ اِنَّما اَشْکُوا بَثِّی وَ حُزْنِی اِلَی‌ اللَّهِ)
(من غم و اندوهم را تنها به خدا شكوه مى‌كنم؛ و از خدا چيزهايى مى‌دانم كه شما نمى‌دانيد.)


۲.۲ - تَشْتَکِی‌ (آیه ۵۸ سوره مجادله)

(قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِی تُجادِلُکَ فِی زَوْجِها وَ تَشْتَکِی‌ اِلَی اللَّهِ)
(خداوند سخن آن زن را كه درباره همسرش با تو گفتگو مى‌كرد و به خداوند شكايت مى‌نمود شنيد.)


۲.۳ - کَمِشْکاةٍ ( آیه ۳۵ سوره نور)

(مَثَلُ نُورِهِ‌ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ)
(و مَثَل نورش همانند چراغدانى است كه در آن‌چراغى پرفروغ باشد، آن چراغ در حبابى قرار گيرد.)
مشکاة را بهتر است محفظه و چراغدان گفت. اهل لغت آن‌را روزنه بی‌نفوذ گفته‌اند و به قولی کاسه قندیل است. المنجد می‌گوید: آن هر روزنه غیر نافذ است، و هر چیزی که در آن یا بر آن چراغ می‌گذارند. در مجمع البیان فرموده: آن شکافی است در دیوار که بر آن شیشه گرفته‌اند، چراغ پشت آن شیشه می‌شود و شکاف را درب دیگری است که چراغ را از آن وارد می‌کنند، و به قول مجاهد: مشکاة قندیل و چراغ است و مصباح فتیله آن.
مشکاة مثل قلب مؤمن است که نور ایمان در آن می‌باشد. در تفسیر برهان از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده است که فرمود: ««الْمِشْکَاةُ جَوْفُ الْمُؤْمِنِ وَ الْقِنْدِیلُ قَلْبُهُ وَ الْمِصْبَاحُ النُّورُ الَّذِی جَعَلَهُ اللَّهُ فِی قَلْبِهِ»».

۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۶۵-۶۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۳۶.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۵۱.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۳۶.    
۵. یوسف/سوره۱۲، آیه۸۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص ۲۴۵.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۳۱۹.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۳۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۸۱.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۴۴.    
۱۱. مجادله/سوره۵۸، آیه۱.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص ۵۴۲.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۳۱۱.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۷۷.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۲۴۶    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۴۱۰.    
۱۷. نور/سوره۲۴، آیه۳۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۵۴.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۷۲.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۲۳.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۳۹.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۵۰.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۵۰.    
۲۴. ماوردی،علی بن محمد، تفسیر الماوردی النکت والعیون، ج۴، ص۱۰۲.    
۲۵. بحرانی، سید‌ هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۶۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «شکو»، ج۴، ص۶۵-۶۶.    






جعبه ابزار