• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَهْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: شَهْر (مفردات‌قرآن).


شَهْر (به فتح شین و سکون هاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای آشکار کردن، کشیدن شمشیر و یک ماه است.
و شُهْرَت (به ضم شین و راء) به معنای آشکار شدن شی‌ء در بدی.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره زودگذر بودن عمر و خالی نماندن زمین از حجت و ... از این واژه استفاده نموده است.



شَهْر به معنای آشکار کردن، کشیدن شمشیر و یک ماه. و «شُهْرت» به معنای آشکار شدن شی‌ء در بدی آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - المشْهور - خطبه ۲ (توصیف پیامبر)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در توصیف پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرموده است:
«وَ رَسُولُهُ، أرْسَلَهُ بِالدِّينِ المشْهور»
«وى را با دينى آشكار و با نشانه و آيينى راستين فرستاد».

۲.۲ - مَشْهوراً - حکمت ۱۴۷ (درباره حجت الهی)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد خالی نماندن زمین از حجت فرموده است:
«اللَّهُمَّ بَلَى! لاَ تَخْلو الاَْرْضُ مِنْ قائِم لله بِحُجَّة، إِمّا ظاهِراً مَشْهوراً، أوْ خائِفاً مَغْموراً، لِئَلاّ تَبْطُلَ حُجَجُ اللهِ وَ بَيِّناتُهُ. وَ كَمْ ذا وَ أَيْنَ أُولئِكَ؟ أُولئِكَ - وَاللَّهِ - الاَْقَلّونَ عَدَداً، وَ الاَْعْظَمونَ قَدْراً، يَحْفَظُ اللهُ بِهِمْ حُجَجَهُ وَ بَيِّناتِهِ، حَتَّى يودِعوهَا نُظَراءَهُمْ، وَ يَزْرَعوها في قُلوبِ أَشْباهِهِمْ.»
«بلی زمین از حجت خدا خالی نمی‌شود یا درمیان مردم ظاهر و آشکار است و یا مکتوم و خائف، تا دلائل آشکار خدا، باطل و بی‌اثر نشود، آن حجتها قسم به خدا از نظر عدد کمند ولی نزد خدا دارای بزرگترین مقامند خداوند به وسیله آنها دلائل آشکار خودش را حفظ می‌کند، تا آنها دلائل خدا را در امثال خود ودیعه گذارند و در قلوب کسانی مانند خود بکارند».

۲.۳ - الشَّهْرِ - خطبه ۱۸۸ (درباره عمر)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره زودگذر بودن عمر فرموده است:
«مَا اَسْرَعَ السَّاعَاتِ فِی الْیَوْمِ، وَ اَسْرَعَ الاَْیَّامَ فِی الشَّهْرِ، وَ اَسْرَعَ الشُّهُورَ فِی السَّنَةِ، وَ اَسْرَعَ السِّنِینَ فِی الْعُمُرِ» «چه ساعات در روز به سرعت مى‌روند؟ و چه روزها از ماه به سرعت مى‌گذرند؟ و چه ماه‌ها در سال و سال‌ها در عمر با شتاب سپرى مى‌شوند.»
این واژه شش بار در «نهج البلاغه» به معنای آشکار شده و ماه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۱۸.    
۲. طبریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۳، ص۳۵۷.    
۳. طبریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۳، ص۳۵۷.    
۴. طبریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۳، ص۳۵۷.    
۵. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۱۸.    
۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۸، خطبه ۲.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۲، خطبه ۲.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۶، خطبه ۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر،نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه ۲.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۱.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۰.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱، ص۲۷۵.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۲.    
۱۴. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۳۵.    
۱۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۱، حکمت ۱۳۹.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۸، حکمت ۱۴۷.    
۱۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۷، حکمت ۱۴۷.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۳.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۵.    
۲۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۵۰.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۰۶.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۲۳.    
۲۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۵۲.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۳۵، خطبه۱۸۸.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۵۲، خطبه ۱۸۳.    
۲۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۷۹، خطبه ۱۸۷.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر،نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳۵، خطبه ۱۸۸.    
۲۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۲۹.    
۲۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۳۴.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۲۷۵.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۱۵۷.    
۳۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۹۹.    
۳۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۵۱، خطبه ۱۰۹.    
۳۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۱۵، خطبه ۱۰۸.    
۳۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۳، خطبه ۱۰۸.    
۳۶. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۱۲۰.    
۳۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۴۰، خطبه ۱۹۰.    
۳۸. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۵۵، خطبه ۱۸۵.    
۳۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۱، خطبه ۱۹۰.    
۴۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۱۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شهر»، ج۲، ص۶۱۸.    






جعبه ابزار