شبهه کعبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شبهه کعبی،
شبهه در وجود
حکم تکلیفیِ مباح می باشد.
شبهه کعبی، شبهه‌ای است منسوب به فردی به نام «
کعبی » که بر اساس آن، وجود حکم تکلیفی
مباح، انکار شده است، با این استدلال که
مباحات ذاتی، همگی
وجوب عرضی دارند،
وی معتقد است احکام تکلیفی بر چهار قسم است:
وجوب ،
حرمت ،
استحباب و
کراهت و یا به تعبیر دیگر، بر دو قسم می‌باشد: وجوب و حرمت.
وی برای مدعای خود به یکی از سه مبنای ذیل استدلال نموده است:
به این بیان که
فعل مباح ، مقدمه ترک
حرام می‌باشد و ترک حرام
واجب است، پس
فعل مباح هم از باب
مقدمه واجب ، واجب می‌گردد؛
به این بیان که ترک حرام با
فعل مباح از نظر وجود خارجی تلازم دارد و لازم است که
متلازمان ، در
حکم نیز یکی باشند، پس
فعل مباح نیز مانند ترک حرام، واجب خواهد بود؛
به این بیان که ترک حرام، عین
فعل مباح است، بنابراین، وجوب ترک حرام، مساوی با وجوب
فعل مباح است چون عین هم هستند.
همان گونه که اشاره شد، می‌توان گفت بر اساس «شبهه کعبی» دو حکم بیشتر وجود ندارد: «وجوب» و «حرمت»، زیرا مستحب و مکروه نیز مانند
مباح، مقدمه ترک حرام بوده و واجب می‌شوند.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «شبهه کعبی».
