سیمای عقاید شیعه (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سیمای عقاید شیعه ترجمه‌ای است از آقای
جواد محدثی بر کتاب
دلیل المرشدین الی الحق المبین اثر آیت‌الله سبحانی که درباره
عقاید شیعه نوشته شده است.
در ده بخش
شیعه و تشیع،
اصول اعتقادی ، معیار
توحید و شرکت در
عبادت ، جایگاه
قرآن نزد شیعه،
بدعت در قرآن و
حدیث ،
امامت نزد شیعه و
اهل سنت ،
اهل بیت علیه‌السّلام ،
امام مهدی منتظر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ،
صحابه و
تابعین ،
وضو و
نماز تنظیم شده است.
نخستین درس این درسنامه با تشریح واژه شیعه از منظر
لغت و
اصطلاح با اشاره به
آیات قرآن و
روایات به شرح بیشتر این واژه می‌پردازد و درس دوم، پس از تعریف
مذهب تشیع به چگونگی پیدایش آن به
دست مبارک
حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم پرداخته و لزوم اعتقاد به مذهب تشیع را شرح می‌دهد.
در این بخش پیرامون
شبهه ایرانی بودن تشییع می‌خوانیم: دلایل عربی بودن ریشه تشیع عبارت است، از تشیع در عصر
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آشکار شد و پیروان
علی علیه‌السّلام را شیعه می‌گفتند و در
زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و پس از او وجود داشتند. پیشگامان تشیع در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و
امیرالمؤمنین علیه‌السّلام همه عرب بودند و جز
سلمان محمدی کسی از ایرانیان در میان آنان نبود.
امام علی بن ابی طالب علیه‌السّلام در ایام خلافتش با سه جنگ درگیر بود:
جنگ جمل ،
صفین و
نهروان و همه سپاهش عرب خالص
عدنانی و
قحطانی بودند. گروه‌هایی از
قریش ، به
سپاه او پیوسته بودند و فرماندهان سپاه او از سران همین قبایل بودند، همچون
هاشم مرقال ،
مالک اشتر ،
صعصعة بن صوحان و برادرش زید،
قیس بن سعد بن عباده ،
عبدالله بن عباس ،
محمد بن ابی بکر ، و... امیرالمؤمنین علیه‌السّلام با همین سپاه و همین فرماندهان
بصره را
فتح کرد، با
قاسطین در صفین نبرد کرد و
مارقین را از بین برد. پس در این سپاه و فرماندهان، ایرانی‌ها کجایند، تا احتمال دهیم که آنان شالوده تشیع‌اند؟! به علاوه تنها ایرانیان نبودند که این
مذهب را داشتند، بلکه ترک‌ها، هندی‌ها وغیر عرب‌های دیگری هم شیعه بودند.
برخی از اصول کلی اعتقادی شیعه
امامیه ؛ مانند توحید و اقسام آن در درس چهارم تبیین شده و درس پنجم اصول کلی اعتقادی شیعه امامیه در ادامه درس قبل؛ همچون
قضا و قدر ،
اختیار ، ضرورت
نبوت عامه ،
نبوت خاصه و
معاد و
قیامت شرح داده می‌شود.
درس چهاردهم، نظریه سپردن کار به مردم در تعیین
خلیفه حکومت اسلامی را شرح داده و در ادامه با اشاره به روایاتی، دیدگاه پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم درباره
انتخاب خلفای پس از
حضرت علی علیه‌السّلام را بیان می‌کند و در نهایت این درس با شرح سه ویژگی و
صفت امام از دیدگاه
شیعه امامیه به پایان می‌رسد.
بررسی
سنت نبوی در درس نوزدهم رقم خورده است که با اشاره به مواردی چند از
عادل نبودن برخی از
صحابه ، موضع پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نسبت به برخی از صحابه بیان شده و در نهایت به تنی چند از صحابه که نام نیکی از خود باقی نگذارده‌اند، اشاره می‌شود که در این بخش می‌خوانیم:
اهل سنت همه صحابه را عادل می‌دانند و هیچ
نقد و بررسی را نمی‌پذیرند.
در نظر آنان همه
روایات صحابه
حجت است. سخن علمای اهل سنت در تعریف صحابی مختلف است. بدون
شک همنشینی تاثیر می‌گذارد، چه
همنشین خوب، چه
همنشین بد.
همنشینی با نیکان
اثر سازنده دارد، اما اندازه تاثیر آن به اختلاف این سه عنصر، متفاوت است: سن، استعداد، مدت
همنشینی.
صرف
همنشینی علت تامه تغییر
همنشین به یک انسان عادل
صالح خداترس نیست و مانع پرهیز از
گناه کوچک یا بزرگ نمی‌شود. عدالت ملکه‌ای نفسانی یا خشیتی الهی است که در دل
انسان جا می‌گیرد و او را از گناه و مخالفت با سنت‌ها و قوانین
خدا باز می‌دارد با توجه به این واقعیت در ملکه
عدالت ، چگونه می‌توان نظریه عدالت صحابه را به مجرد آن که کسی یک بار یا یک
روز و یک
ماه یا بیشتر پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را دیده است، پذیرفت؟
قرآن کریم ،
اصحاب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را به انواع مختلفی تقسیم می‌کند که برخی
آیات به نقد افعال و آرای آنان پرداخته است.
لازم به ذکر است، هر فصل این کتاب مشتمل بر اهداف فصل، پرسش‌های درس و خلاصه می‌باشد.
در راستای تقویت توان علمی و بالا بردن توانمندی‌های روحانیون، معاونت آموزش و پژوهش نمایندگی
ولی فقیه در امور حج و زیارت، این کتاب را میان آنان و همه
مؤمنان آگاه همراه زائران منتشر ساخته، با این امید که گامی پر
برکت در راه ایجاد
وحدت و تقویت همبستگی باشد، چرا که در خلال این کتاب، افق‌های وحدت اسلامی متجلی است و نشان می‌دهد که عناصر وحدت میان مسلمین بیش از عوامل
تفرقه و جدایی است.
نرم افزار تاحضور، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
