سید‌هاشم رسولی محلاتی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سید هاشم رسولی محلاتی از نویسندگان و مترجمین معاصر است.
«سید هاشم رسولی محلاتی»، از نویسندگان و مترجمین معاصر است که خود در شرح زندگانیش چنین می‌گوید:
«در
رمضان سال در محلات متولد شدم. دوران کودکی تا دوازده سالگی را در محلات سپری کردم و تحصیلات ابتدایی را در آن جا نزد برادران مجد که هر دو
معلم بودند، فرا گرفتم. پس از آن به همراه مرحوم پدرم که از عالمان محلات و از شاگردان حاج شیخ
عبدالکریم حائری رحمة‌الله‌علیه بود، به
قم آمدم و تا کلاس ششم ابتدایی در مدرسه باقریه که در جنوب
مدرسه فیضیه قرار داشت و تحت نظر مرحوم برقعی اداره می‌شد، تحصیل کردم.
سپس در اثر تشویق مرحوم پدرش به تحصیل
علوم اسلامی پرداختم. قسمت‌های زیادی از دو جلد
شرح لمعه را نزد حضرات
آیةالله شهید صدوقی و حجة الاسلام شیخ
اسدالله نوراللهی اصفهانی خواندم. قسمت عمده
معالم الاصول را نیز نزد پدرم خواندم و بخشی از
مطول را نزد
آیةالله شهید مطهری فرا گرفتم و نیز قسمت‌هایی از قوانین را از آیةالله شیخ
عبدالجواد اصفهانی و قسمتی از
کفایة الاصول را از آیةالله
مجاهدی تبریزی و قسمت دیگر آن را نزد حضرت آیةالله
سید محمدباقر طباطبائی بروجردی بهره بردم. سپس در درس خارج
فقه و
اصول حضرت
امام رحمة‌الله‌علیه حاضر شدم و بیش‌ترین استفاده درس خارج من، از ایشان بود؛ به طوری که اغلب درس‌های ایشان را می‌نوشتم که الآن نسخه‌های دست نویس آن‌ها موجود است.
هم چنین حدود هفت سال در درس خارج آیة الله
بروجردی رحمة‌الله‌علیه حاضر شدم. در این بین مدتی در درس تفسیر مرحوم استاد
علامه طباطبائی هم حاضر شدم و به کمک جمعی از دوستان در استنساخ
تفسیر المیزان نیز شرکت داشتم. همین مسئله سبب شد تا گاه گاهی برخی از مسائل پیچیده و غامض تفسیری را در جلسات خصوصی از ایشان پرسیده، استفاده‌هایی ببرم. تا سالی که امام رحمة‌الله‌علیه به ترکیه
تبعید شد، در جلسات درس فقه و اصول ایشان حضور می‌یافتم و از آن پس در سال ۱۳۴۴ ش و پس از تبعید حضرت امام به ترکیه، ناچار به
تهران هجرت کردم و در محله
درخونگاه تهران اقامت گزیدم و در مسجد
امام صادق علیه‌السّلام که تازه بنا شده بود، به اقامه
نماز جماعت و بیان
احکام الهی و تشکیل کلاس‌های درس برای برادران و خواهران و دانش جویان پرداختم. متاسفانه این برنامه‌ها با این که بسیار سودمند و مورد علاقه اهالی محل بود، بیش از حدود چهار ماه ادامه نداشت و با فوت پدرم پایان یافت. در این سال‌ها، سفرهای مکرری هم به کشور
عراق داشتم و چند ماهی هم در
نجف اشرف از درس‌های خارج
آیةالله حکیم و آیةالله
سید محمود شاهرودی و اساتید دیگر استفاده کردم.
پدرم سال‌ها در محلات و قم سکونت داشت. او ایام تحصیل را در
قم و ایام تعطیل را در محلات به
ارشاد و
تبلیغ می‌پرداخت.
حدود سال‌های ۱۳۳۰ ش بود که جمعی از اهالی امام زاده قاسم شمیران خدمت آیةالله بروجردی آمده، درخواست اعزام عالمی به امام زاده شمیران کردند و اتفاقا پدرم نیز همان روز برای انجام کاری خدمت وی رفته بود و این تقارن موجب شد که
مهاجرت به امام زاده قاسم شمیران به ایشان پیشنهاد شود که با اصرار آیةالله بروجردی و پس از استخاره، مرحوم پدرم موافقت کرد و سرانجام به تهران مهاجرت کرد و در امام زاده قاسم سکونت یافت. من نیز تا زمانی که در قم بودم، در ایام تعطیل و به خصوص در تابستان به جای مرحوم پدرم به محلات می‌رفتم؛ اما وقتی که حضرت امام رحمة‌الله‌علیه را به ترکیه تبعید کردند، بنده نیز به سبب گرفتاری‌های داخلی و محدودیتی که از سوی ساواک برایم فراهم شده بود، نتوانستم در قم بمانم و ناچار به تهران هجرت کردم و در مسجد امام صادق علیه‌السّلام - واقع در محله
درخونگاه- به اقامه
نماز و نشر احکام مشغول شدم. هنوز برنامه‌های تبلیغی‌ام سر و سامانی نیافته بود که متاسفانه فوت پدرم پیش آمد و این برنامه ناتمام ماند.
پس از فوت وی، اهالی امام زاده قاسم نزد آیةالله
سید احمد خوانساری رحمة‌الله‌علیه رفتند و از ایشان خواستند که مرا به جای پدرم به آن جا بفرستد. من نیز به سبب سرپرستی مادر و خواهرانم ناچار به پذیرش این پیشنهاد شدم و به همان برنامه‌هایی که داشتم، ادامه دادم. قبل از پیروزی انقلاب، توفیق بسیاری در تالیف، ترجمه و سایر امور علمی داشتم؛ زیرا این جا محیطی آرام و بی سر و صدا است و برای تحقیقات علمی، مطالعه، تالیف و ترجمه جای بسیار مناسبی است.
از همان سال‌های نخست تحصیل، علاقه وافری به مطالعه
حدیث،
تفسیر و
تاریخ داشتم و پیوسته در کنار درس‌های
صرف،
نحو، فقه، اصول و سایر درس‌ها و نیز در اوقات فراغت، از مطالعه کتاب‌های تاریخی،
تفاسیر شیعه و
سنی و
احادیث اهل بیت علیه‌السّلام غافل نبودم و به همین دلیل، پیوسته در صدد تهیه کتاب‌هایی در این زمینه‌ها بودم؛ ولی متاسفانه همواره با این مشکلات مواجه بودم:
۱- نداشتن بودجه کافی برای تهیه کتاب
۲- کمبود این گونه کتاب‌ها در آن روزگار
۳- وجود اغلاط فراوان و نامناسب بودن چاپ‌های سنگی کتاب‌های مورد نظر
به هر صورت، در اثر مراجعه به کتاب فروشی‌ها و کتاب خانه‌های عمومی با برخی از کتاب شناسان و اساتید فن تصحیح و طبع کتاب آشنا شده و از کمک‌های فکری آنان در راه رفع نیاز خود استفاده کردم».
وی در ادامه سخنان خود، به چگونگی شکل گیری چاپخانه و شرکتی جهت چاپ کتب مذهبی اشاره کرده است که ذکر آن در این مقال ضرورتی ندارد.
برخی از آثار ایشان به شرح زیر است:
زندگانی
امام حسین علیه‌السّلام، زندگانی
امیرالمومنین علیه‌السّلام، زندگانی
حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیهم و دختران آن حضرت،
تاریخ اسلام: از پیدایش
عرب تا پایان
خلافت عثمان، تصحیح
اثبات الهداة شیخ حر عاملی (صاحب
وسائل الشیعة) در هفت جلد، ترجمه
مقاتل الطالبین، ترجمه
مفاتیح الجنان محدث قمی، ترجمه قسمت آخر
اصول کافی، ترجمه
روضه کافی در جلد، تحقیق و بررسی تالیفات
شیخ طوسی و شروح و تعلیقات آن‌ها، ترجمه
سیره ابن هشام در جلد،
کیفر گناه، آداب
معاشرت در
اسلام، راه مبارزه با گناه، تاریخ
انبیاء در جلد.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
