• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سید مرتضی مرعشی نجفی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سید مرتضی حائری یزدیسید ابوالمجد ضیاءالدین‌ مرتضی‌ حـسینی‌ مـرعشی نـجفی (۱۳۲۵-۱۴۱۶ق/۱۲۸۶-۱۳۷۵ش)، برادر آیت‌ الله سید شهاب‌الدین نجفی مرعشی، از علما و فقهای بنام تبریز در قرن چهارده و پانزدهم قمری بود.
سید مرتضی در قم و نجف نزد شیخ‌ عبدالکریم‌ حایری یزدی، سید محمدتقی خوانساری، شیخ‌ اسدالله‌ قمی، سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی، میرزا ابوالحسن مشکینی، میرزا علی ایروانی، سید حسین بادکوبه‌ای به شاگردی پرداخت و اجازه اجتهاد و روایت دریافت کرد. او به ایران بازگشت و به فعالیت‌های علمی و فرهنگی پرداخت. از ایشان چندین تالیف برجای مانده است. آیت الله مرعشی در سال ۱۳۷۵ش در تبریز درگذشت و بعد از انتقال پیکرش به قم، در حرم حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) دفن گردید.



آیت‌ الله سید ابوالمجد ضیاءالدین‌ مرتضی‌ حـسینی‌ مـرعشی نـجفی (برادر آیت‌ الله سید شهاب‌الدین نجفی مرعشی) یکی از علمای‌ بنام و فقهای عظام تبریز به شمار می‌رفت. وی در سوّم جمادی‌ الاولی ۱۳۲۵ق در نـجف اشرف دیده به جـهان گـشود.
پدرش حضرت آیت‌الله علامه سید شمس‌الدین محمود مرعشی نجفی (۱۲۷۹-۱۳۳۸ق) از شاگردان: آخوند خراسانی، شریعت اصفهانی، سید محمدکاظم یزدی و حاج‌ آقا رضا همدانی و جدّش آیت‌الله علامه سیدالحکما شرف‌الدین علی بن سید نجم‌الدین محمد مرعشی (۱۲۰۲-۱۳۱۶ق) از شاگردان صاحب جواهر، صاحب فصول، صاحب ضوابط و شیخ انصاری و نیای‌ او‌ سید نجم‌الدین محمد (م ۱۲۶۴ق) از شاگردان صاحب قوانین و شیخ جعفر کاشف الغطاء بوده است.
خاندان او یکی از پرافتخارترین و مشهورترین بـیوتات عـلمی شیعه در جهان بوده‌اند که مقام‌ علم‌ و عمل و تقوا و سیاست و امارت و ریاست و مرجعیت شیعه را در طول چهارده قرن برعهده داشته‌اند و نسب ایشان به ابوعبدالله حسین الاصغر۱۵۷ق) فرزند حضرت امام زین‌العابدین (علیه‌السلام‌) می‌رسد.


سید مرتضی در نه سالگی مادر و در چهارده سالگی، پدرش را از دست داد و دایی او آیت‌الله حاج سید حسن خویی، وی و خواهرانش را از نجف به تبریز‌ برد‌. و در‌ آنجا به تحصیل علوم دینی‌ پرداخت‌ و سطوح‌ عـالیه را فـرا گرفت.
۲۱ ساله بود (۱۳۴۶ق) که به قم آمد و مدّت چهار سال از محضر آیت‌ الله حاج‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ حایری یزدی و آیت‌ الله سید محمدتقی خوانساری و علامه شیخ‌ اسدالله‌ قمی بهره برد و خود نـیز بـه تـدریس شرح لمعه و مطول پرداخت. سـپس به سوی نجف حرکت کرد‌ (۱۳۵۰ق) و بلافاصله در درس‌های آیات عظام: سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی، میرزا ابوالحسن مشکینی، میرزا علی ایروانی شـرکت‌ کـرد‌ و همزمان‌ با آن رجال و درایه و فلسفه را از اساتید وقت مانند: آیت‌ الله‌ سید حسین بادکوبه‌ای آموخت. و به تدریس رسائل و مکاسب نـیز پرداخـت.
وی در‌ ایـن مدت با‌ آیات‌ عظام‌: سید ابوالقاسم خویی و سید محمدهادی میلانی و شیخ احمد اهری مانوس بود و مباحثات‌ علمی‌ داشت‌ و از اساتید خویش اجازات اجتهادی و از حضرات آیات حاج شیخ عباس قمی‌ و شـیخ مرتضی‌ طالقانی‌ و شیخ‌ شمس‌الدین بادکوبه‌ای اجازه روایت گرفت.


او در ۱۳۶۰ق بـرای زیـارت امام‌ هشتم‌ علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) و صله ارحام به ایران مسافرت کرد‌ و با‌ اصـرار‌ خـویشاوندانش در تـبریز ماندگار شد و به تدریس خارج فقه، تالیف و تصنیف، امامت جماعت و راهنمایی‌ مـردمان‌ اشـتغال ورزیـد.


از خطی زیبا، زندگی ساده و به دور از شهرت‌ برخوردار‌ بود‌.
تالیفات و تقریرات ایشان عـبارت اسـت از:
۱ـ تـقریرات درس فقه آیت‌الله نائینی (خیارات)؛ ۲ـ تقریرات درس‌ اصول‌ میرزای نائینی (یک دوره کامل)؛
۳ـ رجال الحدیث؛ ۴ـ القـواعد الفـقهیة؛ ۵ ـ حاشیه عروة الوثقی‌؛
۶ ـ حاشیه‌ مکاسب‌؛ ۷ـ حاشیه کفایةالاصول؛ ۸ ـ روضة الاحباب (کشکول)؛
۹ـ روضة العارفین (کـتابی در تـهذیب نـفس)؛ ۱۰ـ شمس الضحی فی‌ مناقب‌ النبی‌ و الائمة الهدی (این کتاب به چاپ رسیده است)؛
۱۱ـ حـاشیه بـر حاشیه‌ میرزا‌ علی ایروانی بر کفایة الاصول.


سرانجام در ۹۱ سالگی در تاریخ دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۷۵ش (۱۹ ذیقعدة الحرام‌ ۱۴۱۶‌ق) بدرود حیات گفت و پیکرش پس از‌ تشیع‌ در‌ تبریز، به قم انتقال داده شد و در‌ صحن‌ حرم حضرت فاطمه معصومه (سلام‌الله‌علیها) مدفون شد.


ناصرالدین انصاری، مجله آینه پژوهش، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۵ - شماره ۳۷ (‌۵ صفحه - از ۹۹ تا ۱۰۳)، برگرفته از مقاله «سید مرتضی مرعشی نجفی»، تاریخ بازیابی ۱۴۰۱/۰۴/۲۹.    






جعبه ابزار