• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سُکْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: سُکْر (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: سُکْر (مفردات‌قرآن)، سُکْر (لغات‌قرآن)، شراب، غفلت.


سُکر از واژگان نهج البلاغه (بر وزن قفل) به معنای مستی است و سَکر (بر وزن فرس) به معنای شراب و چیز مست کننده و چون غفلت و بی‌خبری نوعی از مستی است لذا به غفلت سکرت گفته‌اند. سکرة الموت یعنی مستی مرگ و شدت آن که بر عقل و هوش غالب آید. نه مورد از این واژه در نهج البلاغه آمده است.


سُکر
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۱.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۳۳۴.    
[۳] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۶.    
به معنای مستی آمده است. سَکر (بر وزن فرس) به معنای شراب و چیز مست کننده و چون غفلت و بی‌خبری نوعی از مستی است لذا به غفلت سکرت گفته‌اند. «سکرة الموت» یعنی مستی مرگ و شدت آن که بر عقل و هوش غالب آید.

امام علی (علیه‌السلام) درباره آدم بدکار فرموده است: «وَ مَنْ زاغَ ساءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَةُ وَ حَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّيِّئَةُ وَ سَكِرَ سُكْرَ الضَّلالَةِ»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۵۸، حکمت ۳۱.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۴، حکمت ۳۱.    
«هر که قلبش منحرف شود، شی‌ء خوب در نزد او بد می‌شود و بد خوب می‌گردد، و مست می‌شود، مستی گمراهی.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹، حکمت ۳۱.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
(شرح‌های حکمت:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۸.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۱۲.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۶۱.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۴۳.    
)
درباره حال احتضار فرموده است: «فَغَيْرُ مَوْصوف مَا نَزَلَ بِهمْ: اجْتَمَعَتْ عَلَيْهِمْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ وَ حَسْرَةُ الْفَوْتِ»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه ۱۰۸.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۱۱، خطبه ۱۰۷.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۶۰، خطبه ۱۰۹.    
«آنچه بر محتضران نازل شده قابل وصف نیست، بر آنها بی‌هوشی مرگ با حسرت از دنیا رفتن جمع شده است.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۵، خطبه ۱۰۹.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۰.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۸۵.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۳۳.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۰۸.    
)
نعمت و مال دنیا نیز مستی و غفلت می‌آورد لذا فرموده: «فَاتَّقُوا سَكَرَاتِ النِّعْمَةِ، وَاحْذَرُوا بِوَائِقَ النِّقْمَةِ»
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۲۲، خطبه ۱۵۱.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۵۰، خطبه ۱۴۷.    
[۲۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
«از مستی‌های نعمت بترسید و از داهیه‌های نقمت خداوند حذر کنید.»
[۲۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۹، خطبه ۱۵۱.    
[۲۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۵.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۸.    
[۲۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۴.    
[۲۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۶۳.    
[۳۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۳۹.    
)

نه مورد از واژه سکر در نهج البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۱.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۳۳۴.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۶.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۵۸، حکمت ۳۱.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۴، حکمت ۳۱.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹، حکمت ۳۱.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۸.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۱۲.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۶۱.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۴۳.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه ۱۰۸.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۱۱، خطبه ۱۰۷.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۶۰، خطبه ۱۰۹.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۵، خطبه ۱۰۹.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۴.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۰.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۸۵.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۳۳.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۰۸.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۲۲، خطبه ۱۵۱.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۵۰، خطبه ۱۴۷.    
۲۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
۲۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۹، خطبه ۱۵۱.    
۲۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۵.    
۲۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۸.    
۲۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۴.    
۲۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۶۳.    
۳۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۳۹.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سکر»، ج۱، ص۵۴۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 27 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 108 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 151 نهج البلاغه
جعبه ابزار