سُنْبُلَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سُنْبُلَة:(كُلِ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ) «سُنْبُلَة» (به ضم سین و سکون نون) به معنای خوشه است.
آیه می گوید: كسانى كه اموال خود را در راه
خدا انفاق مى‌كنند همانند بذرى هستند كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه يک‌صد دانه باشد. قرآن مى‌خواهد بگويد
عمل هر انسانى پرتوى از وجود اوست و هر
قدر عمل توسعه پيدا كند وجود آن
انسان در
حقیقت توسعه يافته است. اين گونه انسان‌هاى نيكوكار همچون بذرهاى پرثمرى هستند كه به هر طرف ريشه و شاخه مى‌گسترانند و همه جا را زير بال‌وپر خود مى‌گيرند.
قرآن در آيه فوق اين دانه پربركت را چنين توصيف مى‌كند كه هفت خوشه از آن مى‌رويد كه در هر خوشه يک‌صد دانه است و به اين ترتيب «هفتصد بار» از اصل خود پيشى مى‌گيرد.
به موردی از کاربرد «سُنْبُلَة» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(مَّثَلُ الَّذينَ يُنفِقونَ أَمْوالَهُمْ في سَبيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ في كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَ اللّهُ يُضاعِفُ لِمَن يَشاءُ وَ اللّهُ واسِعٌ عَليمٌ) «كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى‌كنند، همانند بذرى هستند كه هفت خوشه بروياند؛ كه در هر خوشه، يک‌صد دانه باشد؛ و خداوند آن را براى هركس بخواهد و شايسته باشد)، دو يا چند برابر مى‌كند؛ و
لطف خدا گسترده، و او به همه چيز داناست.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ، في كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ) معناى
کلمه سنبل معروف است، كه همان خوشه
گندم مى‌باشد بعضى گفته‌اند: ماده سنبل دراصل به معناى پوشاندن است، و اگر خوشه گندم را سنبل ناميده‌اند، به اين جهت بوده است كه سنبل دانه‌هاى گندم را در غلاف‌هايى كه دارد مى‌پوشاند. و يكى از بى‌پايه‌ترين اشكال‌هايى كه به آيه كرده‌اند اين است كه: آيه شامل مثالى است كه اصلا در خارج وجود ندارد، براى اين‌كه هيچ خوشه گندمى نداريم كه مشتمل بر صد دانه باشد، و ديگر توجه نكرده‌اند كه همان‌طور كه گفتيم: در مثل لازم نيست كه مضمونش در خارج تحقق داشته باشد، چون مثل‌هاى تخيلى آن قدر زياد هست كه از حد شمارش بيرون است، علاوه بر اين‌كه هر سنبله صد دانه و يا هر خوشه هفتصد دانه گندم در آن باشد چنان نيست كه اصلا وجود نيافته باشد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سنبلة»، ج۲، ص ۴۱۵.
