• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَوْس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: سیاست.


سَوْس (به فتح سین) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای سياست یا تدبير امور است. از این مادّه چهار مورد در نهج‌البلاغه آمده است.



سَوْس به معنای سیاست و تدبیر امور است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - حکمت ۱۴۶

در مقام نصیحت فرموده: «سُوسُوا إِيمَانَكُمْ بِالصَّدَقَةِ، وَحَصِّنُوا أَمْوَالَكُمْ بِالزَّكَاةِ، وَادْفَعُوا أَمْواجَ الْبَلاَءِ بِالدُّعَاءِ.»«ايمانتان را با صدقه حفظ كنيد و اموالتان را با زکات نگهداريد و امواج بلا را با دعا دور سازيد.» (شرح های حکمت:)

۲.۲ - حکمت ۴۳۷

از آن حضرت سؤال شد: عدالت بهتر است يا سخاوت فرمود: «الْعَدْلُ يَضَعُ الاُْمورَ مَوَاضِعَهَا، والْجودُ يُخْرِجُهَا عَنْ جِهَتِهَا، وَالْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ، وَالْجودُ عَارضٌ خَاصٌّ، فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَأَفْضَلُهُمَا.»«عدالت هرچيز را در جاى خود قرار مى‌دهد، ولى سخاوت آن را از مسيرش فراتر مى‌برد: عدالت، قانونى همگانى است، ولى سخاوت جنبه خصوصى دارد، بنابراين عدالت شريفتر و برتر است.» (شرح های حکمت:)

۲.۳ - نامه ۲۸

حضرت خطاب به معاویه نوشت: «وَمَا أَنْتَ وَالْفَاضِلَ وَالْمَفْضُولَ، وَالسَّائِسَ وَالْمَسُوسَ! وَمَا لِلطُّلَقَاءِ وَأَبْنَاءِ الطُّلَقَاءِ وَ التَّمْیِیزَ بَیْنَ الْمُهَاجِرِینَ الْأَوَّلِینَ وَ تَرْتِیبَ دَرَجَاتِهِمْ.»«تو را با برتر و غير برتر و رئيس سياسى اسلام و زير دستانش چكار؟ اسيران آزاد شده کفّار جاهلیّت و فرزندانشان را با امتيازات بين مهاجران نخستين و ترتيب درجات و تعريف طبقاتشان چه نسبت؟» (شرح های نامه:)

۲.۴ - نامه ۱۰

حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه ۱۰ نهج‌البلاغه خطاب به معاویه نوشت: «وَ مَتَى‌ كُنْتُمْ يَا مُعَاوِيَةُ سَاسَةَ الرَّعِيَّةِ، وَ وُلَاةَ أَمْرِ الْأُمَّةِ؟ بِغَيْرِ قَدَمٍ سَابِقٍ.»«اى معاويه! چه زمانى شما حاکمان و مدبران رعیّت و واليان امر امّت‌اسلامی بوده‌ايد آن هم بدون پيشى‌گرفتن در اسلام و شرافت والاى معنوى.» (شرح های نامه:)


از این ماده چهار موارد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۲.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۷۴۵.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۷۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۰۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۹۵، حکمت ۱۴۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۱۸۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۱۵.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۴۵.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۸۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۵۸.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۳، حکمت ۴۳۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۷.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۶۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۶۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۴۸۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۱۲.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۸۵.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۶۱۸.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۳۴.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۸۶، نامه ۲۸.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۰۳.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۴۸.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۵۴.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۳۸۴.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۰۲.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۸۱.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۵۹۳.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۲.    
۳۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۷۰، نامه ۱۰.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۷۷.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۳۱.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۳۷.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۱۳۹.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۴۶.    
۳۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۸۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سورة»، ج۱، ص۵۶۲.    






جعبه ابزار