سَوّیٰ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَوّیٰ (به فتح سین) و مساوات از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای برابرى در
وزن يا
پیمانه يا شباهت و غير آن است.
مواردی زیاد از این مادّه در
نهج‌البلاغه آمده است.
سَوّیٰ به معنای برابرى در وزن يا پيمانه يا شباهت و غير آن است.
«تسويه»: برابر كردن و پرداختن مرتب كردن.
«استواء» برابرى اگر با حرف «على» باشد به معنى استقرار آيد مثل «
ثُمَّ اِسْتَوَى عَلَى اَلْعَرْشِ ثُمَّ اِسْتَوَى عَلَى اَلْعَرْشِ» يعنى بر
حکومت استقرار يافت و اگر با حرف «الى» باشد به معنى توجّه است، «
ثُمَّ اِسْتَوَى الى اَلسَّماءِ وَ هى دُخانٌ» سپس به
آسمان توجّه كرد كه دخان بود.
«سوىّ» به معنای تمام، راست، مستقيم است. (آن‌چه در اندازه و
کیفیت بدون
افراط و
تفریط باشد) «سوى»: غير.
«فعل هذا سواى» يعنى غير من اين كار را كرده است «سواء» برابرى به معنى مساوى و وسط نيز آيد.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد:
درباره
بدعت هاى خلفاى پيش از خود فرموده:
«لَوْ قَدِ اسْتَوَتْ قَدَمَاىَ مِنْ هذِهِ الْمَدَاحِضِ لَغَيَّرْتُ أَشْيَاءَ.» «اگر گام‌هايم استوار ماند و از اين
فتنه ها خلاص گردم امورى را تغيير خواهم داد (و بدعت‌هايى را كه گذارده‌اند از ميان خواهم برد.»
درباره خلقت
انسان فرمود:
«أَیّها المَخلوقُ السوّیِ وَ المُنشَأُ المرَعیِ ّ فی ظُلُماتِ الأَرحامِ وَ مُضاعَفاتِ الأَستارِ.» «اى مخلوقى كه با اندام متناسب آفريده شده‌اى و در محيط محفوظى، در تاريكى‌هاى رحم و در پرده‌هاى تو در توى متعدد پرورش يافته‌اى.»
مواردی زیاد از این ماده در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سوی»، ج۱، ص۵۶۷.
