• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَوا (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَویٰ (به فتح سین) و مساوات از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای برابرى در وزن يا پیمانه يا شباهت و غير آن است.
مواردی زیاد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



سَویٰ به معنای برابرى در وزن يا پيمانه يا شباهت و غير آن است.
«تسويه»: برابر كردن و پرداختن مرتب كردن.
«استواء» برابرى اگر با حرف «على» باشد به معنى استقرار آيد مثل «ثُمَّ اِسْتَوَى عَلَى اَلْعَرْشِ ثُمَّ اِسْتَوَى عَلَى اَلْعَرْشِ» يعنى بر حکومت استقرار يافت و اگر با حرف «الى» باشد به معنى توجّه است، «ثُمَّ اِسْتَوَى الى اَلسَّماءِ وَ هى دُخانٌ» سپس به آسمان توجّه كرد كه دخان بود.
«سوىّ» به معنای تمام، راست، مستقيم است. (آن‌چه در اندازه و کیفیت بدون افراط و تفریط باشد) «سوى»: غير.
«فعل هذا سواى» يعنى غير من اين كار را كرده است «سواء» برابرى به معنى مساوى و وسط نيز آيد.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - اسْتَوَتْ - حکمت ۲۷۲ (بدعات)

درباره بدعت‌ هاى خلفاى پيش از خود فرموده:
«لَوْ قَدِ اسْتَوَتْ قَدَمَاىَ مِنْ هذِهِ الْمَدَاحِضِ لَغَيَّرْتُ أَشْيَاءَ.»
«اگر گام‌هايم استوار ماند و از اين فتنه‌ ها خلاص گردم امورى را تغيير خواهم داد (و بدعت‌هايى را كه گذارده‌اند از ميان خواهم برد.»

۲.۲ - السوّیِ - خطبه ۱۶۳ (انسان)

درباره خلقت انسان فرمود:
«أَیّها المَخلوقُ السوّیِ وَ المُنشَأُ المرَعیِ ّ فی ظُلُماتِ الأَرحامِ وَ مُضاعَفاتِ الأَستارِ.»
«اى مخلوقى كه با اندام متناسب آفريده شده‌اى و در محيط محفوظى، در تاريكى‌هاى رحم و در پرده‌هاى تو در توى متعدد پرورش يافته‌اى.»
مواردی زیاد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۴۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۳۴.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۷۵۲.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۴۴.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۹.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۲۳، حکمت ۲۷۲.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۰۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۴۸.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۴۸.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۲۹۱.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۶۰.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۶۱.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۳۵۷.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۸۳.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۳، خطبه ۱۶۳.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۸.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۸.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۲۴.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۵.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۵۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سوی»، ج۱، ص۵۶۷.    






جعبه ابزار