• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَقَط (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: سَقَط (قاموس قرآن (جلد ۳))
مقالات مرتبط: تَسْقُطُ (لغات‌قرآن)، سَقَط (مفردات‌نهج‌البلاغه)، سقوط.


سَقَط (به فتح سین و قاف) و سُقوط (به ضم سین) از ریشه (سقط) از واژگان قرآن کریم به معنای افتادن است.
إسقاط و مُساقَطَه به معنای ساقط کردن می‌باشد.


سُقوط
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۷۷.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۱۴.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۵۳.    
به معنای افتادن‌ است.

به مواردی از سَقَط که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - سَقَطُوا (آیه ۴۹ سوره توبه)

(أَلا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا ...)
[۴] توبه/سوره۹، آیه۴۹.    

(آگاه باشيد آنها هم اكنون در گناه سقوط كرده‌اند....)
[۵] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹۵.    
[۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۴۰۹.    
[۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۰۵.    
[۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۱۵.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۵۷.    



۲.۲ - إسقاط

إسقاط ساقط كردن است‌.

۲.۲.۱ - تُسْقِطَ (آیه ۹۲ سوره اسراء)

(أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً ...)
[۱۰] اسراء/سوره۱۷، آیه۹۲.    

«يا آسمان را چنان‌كه پنداشته‌اى پاره پاره روى ما بیافكنى...»
[۱۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۲۸۰.    
[۱۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۲۰۲.    
[۱۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۲۰۹.    
[۱۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۷۹.    



۲.۳ - مُساقطه

مُساقَطَه نيز ساقط كردن است.
در اقرب از بعضى نقل شده كه پى در پى بودن در آن مراد است‌.
[۱۵] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۶۸۲.    


۲.۳.۱ - تُساقِطْ (آیه ۲۵ سوره مریم)

(تُساقِطْ عَلَيْكِ رُطَباً جَنِيًّا)
[۱۶] مریم/سوره۱۹، آیه۲۵.    

«بر تو خرمای تازه می‌افكند.»
[۱۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۵.    
[۱۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۳.    
[۱۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۰.    
[۲۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۹۰.    



۲.۴ - سُقِطَ (آیه ۱۴۹ سوره اعراف)

(وَ لَمَّا سُقِطَ فِي أَيْدِيهِمْ وَ رَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا قالُوا لَئِنْ لَمْ يَرْحَمْنا رَبُّنا وَ يَغْفِرْ لَنا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ)
[۲۱] اعراف/سوره۷، آیه۱۴۹.    

(و هنگامى كه حقيقت در دسترسشان قرار گرفت، و ديدند گمراه شده‌اند، گفتند: اگر پروردگارمان به ما رحم نكند، و ما را نيامرزد، بطور قطع از زیانکاران خواهيم بود.)
[۲۲] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۶۸.    
[۲۳] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۲۰.    
[۲۴] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۴۹.    
[۲۵] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۶۰.    
[۲۶] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۳۹.    

«سُقِطَ فِي أَيْدِيهِمْ» به صيغه مجهول از باب كنايه به معنى لغزش، خطا، ندامت و حیرت است.
[۲۷] شرتونی، سعید، اقرب الموارد.

راغب گويد: از آن ندامت مراد است.
[۲۸] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۱۵.    

معناى تحت اللفظى آن است: آنگاه كه عمل و شى‌ء در دستش افتاده شده يعنى به خودش بر گشت‌. «رَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا» قرينة آن است كه بر گذشته نادم و محزون شدند يعنى چون از پرستيدن گوساله نادم و پريشان شدند و دانستند كه گمراه گشته‌اند گفتند: اگر پروردگارمان رحم نكند و نيامرزد بى شک از زيانكاران خواهيم بود.
۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۷۷.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۱۴.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۵۳.    
۴. ↑ توبه/سوره۹، آیه۴۹.    
۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹۵.    
۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۴۰۹.    
۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۰۵.    
۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۱۵.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۵۷.    
۱۰. ↑ اسراء/سوره۱۷، آیه۹۲.    
۱۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۲۸۰.    
۱۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۲۰۲.    
۱۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۲۰۹.    
۱۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۷۹.    
۱۵. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۶۸۲.    
۱۶. ↑ مریم/سوره۱۹، آیه۲۵.    
۱۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۵.    
۱۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۳.    
۱۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۰.    
۲۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۹۰.    
۲۱. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۴۹.    
۲۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۶۸.    
۲۳. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۲۰.    
۲۴. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۴۹.    
۲۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۶۰.    
۲۶. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۳۹.    
۲۷. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
۲۸. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۱۵.    


قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سقط»، ج۳، ص۲۷۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره اسراء | واژه شناسی واژگان سوره اعراف | واژه شناسی واژگان سوره توبه | واژه شناسی واژگان سوره مریم
جعبه ابزار