• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَحَر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَحَر (به فتح سین و حاء) از واژگان قرآن کریم به معنای نزدیک صبح است.
أَسْحار جمع سَحَر است.



سَحَر به معنای نزديک صبح است.
صحاح گويد «وَ السَّحَرُ قُبَيْلَ الصُّبْحِ»
طبرسی گويد: سحر وقت قبل از طلوع فجر است اصل آن به معنى خفاء است كه شخص در آن وقت در تاریکی مخفى است به ریه نيز سحر گويند كه محلش مخفى است.
سَحور طعامی است كه در آن وقت تناول شود و تَسَحُّر خوردن آن است.


به مواردی از سَحَر که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - بِسَحَرٍ (آیه ۳۴ سوره قمر)

(إِلَّا آلَ لُوطٍ نَجَّيْناهُمْ‌ بِسَحَرٍ)
(جز خاندان لوط كه سحَرگاهان نجاتشان داديم.)
ناگفته نماند آياتی كه جريان رفتن آل لوط را بيان می كنند در آنها هست كه «فرشتگان گفتند: تو با خانواده‌ات پاسى از شب گذشته برويد.» (فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ ...) در اين صورت می‌توان گفت كه آن‌ها در شب رفته و طرف صبح از منطقه خطر گذشته‌اند لذا فرموده‌ «نَجَّيْناهُمْ‌ بِسَحَرٍ».


۲.۲ - اسحار

اسحار جمع سَحَر است.
آيات از استغفار در سحرگاه‌ها حكايت می‌كند كه بهترين وقت براى ياد خداست خوشا به حال آنان كه در آن اوقات مبارک با خداى خود راز و نياز دارند.

۲.۲.۱ - بِالْأَسْحارِ (آیه ۱۷ سوره آل‌عمران)

(وَ الْقانِتِينَ وَ الْمُنْفِقِينَ وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ‌ بِالْأَسْحارِ)
(در برابر خدا خضوع، و در راه او انفاق مى‌كنند؛ و در سحرگاهان از خداوند، آمرزش مى‌طلبند.)


۲.۲.۲ - بِالْأَسْحارِ (آیه ۱۸ سوره ذاریات)

(وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ)
(و در سحرگاهان استغفار مى‌كردند.)



۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۳۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۰۱.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۲۵.    
۴. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۲، ص۶۷۸.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۷۱۴.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۰۱.    
۷. قمر/سوره۵۴، آیه۳۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۰.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۳۳.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۸۱.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۴۲.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۹۱.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۵۱۲.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۳۴۲.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۱۰۲.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۸۰.    
۱۷. هود/سوره۱۱، آیه۸۱.    
۱۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۲.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۳، ص۱۷۶.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۱۱۳.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۲۶۳.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۷۱۴.    
۲۴. ذاریات/سوره۵۱، آیه۱۸.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۲۱.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۵۴.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۶۹.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۰۵.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۳۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سحر»، ج۳، ص۲۳۹.    






جعبه ابزار