• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سوره سبا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نام دیگر سوره سبأ، سوره حضرت داود عليه السلام بوده و این سوره سى و چهارمين سوره قرآن است.



«سبأ» نام قومى است که هم‌زمان با سليمان مى‌زيستند و حاکمشان يک زن ( بلقیس ) بود. آيه ۱۵ به بعد اين سوره بخشى از داستان آنان با سليمان را بيان مى‌کند. واژه «سبأ» دو بار در آیات ۲۲ نمل و ۱۵ همين سوره به کار رفته است؛ لذا سوره را «سبأ» ناميده‌اند. اين سوره پيرامون اصول سه‌گانه اعتقادات، يعنى توحید و نبوت و قیامت بحث مى‌كند. بعد از بيان آن‌ها کیفر كسانى را كه منكر آنهايند، و يا القاى شبهه درباره آن‌ها مى‌كنند، بيان نموده، آن گاه از راه‌هاى مختلف آن شبهه‌ها را دفع مى‌كند، يك بار از راه حکمت و موعظه، بار ديگر از راه مجادله . و از بين اين سه اصل بيشتر به مساله قيامت اهتمام مى‌ورزد، در اول كلام آن را ذكر مى‌كند، و تا آخر سوره چند بار ديگر هم متعرض آن مى‌شود؛ داستان حضرت داوود (ع) نيز در اين سوره نقل مى‌شود.


۱. طبق قول مشهور و بر اساس عدد بيشتر مکاتب تفسيرى ۵۴ آيه ، به عدد شامى ۵۵ آيه، ۸۸۳، ۸۸۷ يا ۸۸۰ کلمه و ۴۵۱۲ حرف دارد.
۲. در ترتيب نزول، پنجاه و هشتمين و در مصحف شريف سى و چهارمين سوره است.
۳. پس از سوره لقمان و پيش از سوره زمر در مکه نازل شد؛ جز آيات ۶ و ۷ که مدنی به‌شمار مي‌آيند.
۴. از سوره‌هاى مثانى و اندکى بيش از يک حزب است.
۵. گفته‌اند يک آيه منسوخ دارد.


۱. خلقت آسمان و زمین؛
۲. رستاخيز و مسئله ثواب و عقاب و ثبت اعمال؛
۳. نبوت و مسئله انذار و تبشير؛
۴. توحید و صفات جلال و جمال؛
۵. بخش‌هايى از تاريخ حضرت داود و حضرت سلیمان (ع)؛
۶. داستان قوم سبأ و سرنوشت آنان.
[۹] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۸۶.
[۱۰] جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۶.
[۱۳] هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷، شناخت سوره‌های قرآن، ص۳۰۵.



از آن به مناسبت در باب صلات سخن گفته‌اند.


در حدیثى از امام صادق علیه السّلام آمده است: «هرکس سوره سبأ و فاطر را در شب بخواند، در آن شب محفوظ به حفظ خداوند خواهد بود و چنانچه در روز بخواند، در آن روز، امر ناپسندى به او نمى‌رسد».
[۱۶] کشف الغطاء ج۳، ص۴۷۳.



۱. نمل/سوره۲۷، آیه۲۲.    
۲. سبا/سوره۳۴، آیه۱۵.    
۳. سبا/سوره۳۴، آیه۶.    
۴. سبا/سوره۳۴، آیه۷.    
۵. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۳۵۶.    
۶. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۶۳.    
۷. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۴۳.    
۸. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۴۱.    
۹. رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۸۶.
۱۰. جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۶.
۱۱. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۹۳.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۳.    
۱۳. هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷، شناخت سوره‌های قرآن، ص۳۰۵.
۱۴. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۳۸۲.    
۱۵. وسائل الشیعة ج۶، ص۲۵۳.    
۱۶. کشف الغطاء ج۳، ص۴۷۳.



فرهنگ نامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله «سوره سبأ».    
جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود شاهرودی،فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۳۶۶.







جعبه ابزار