• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سور (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَوْر(به فتح سین و سکون واو) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای بالا رفتن با جهش است. از این مادّه هشت مورد در نهج‌البلاغه آمده است.



سَوْر به معنای بالا رفتن با جهش است. در اقرب آمده «سَارَ الْحَائِطَ سَوْراً: عَلَاه- صعد عليه» همچنين است تسوّر.


بعضی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۲۱۳

در وصف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرموده: «أَرْسَلَهُ بِالضِّيَاءِ، وَقَدَّمَهُ فِي الاصْطِفَاءِ، فَرَتَقَ بِهِ الْمَفَاتِقَ، وَسَاوَرَ بِهِ الْمُغَالِبَ، وَذَلَّلَ بِهِ الصُّعُوبَةَ، وَسَهَّلَ بِهِ الْحُزُونَةَ، حَتَّى سَرَّحَ الضَّلاَلَ، عَنْ يَمِين وَشِمَال.»«او را با نور و روشنايى فرستاد و از ميان مخلوقش برگزيد و بر همه مقدّم داشت؛ پراكندگی‌ها را به وسيله او از بين برد و اتّحاد و الفت ايجاد فرمود (مفاسد را ريشه كن و به جاى آن مصالح گذاشت)، شورشى بر ضدّ زورمندان به دست آن حضرت به وجود آورد (تا همه سر تسليم فرود آوردند) مشكلات و صعوبت‌ها را به وسیله او خاضع و ناهمواری‌ها را به دست وى هموار ساخت، تا آن جا كه ضلالت و گمراهى را از چپ و راست (هرسو) عقب راند.» (شرح های خطبه:)

۲.۲ - خطبه ۹۹

در مقام نصیحت فرموده: «أَلاَ فَاذْكُرُوا هَادِمَ اللَّذَّاتِ، وَمُنَغِّصَ الشَّهَوَاتِ، وَقَاطِعَ الاُْمْنِيَاتِ، عِنْدَ الْمُسَاوَرَةِ لِلاَْعْمَالِ الْقَبِيحَةِ.»«به هوش باشيد، نابود كننده لذّات و برهم زننده كاميابی‌ها و قطع كننده آرزوها (يعنى مرگ را) بسيار به خاطر بياوريد در آن هنگام كه تصميم بر كارهاى زشت داريد.» (شرح های خطبه:)

۲.۳ - خطبه ۱۹۲

در باره تکبر فرموده: «فَإِنَّهَا مَصْیَدَهُ إِبْلیسَ الْعُظْمَی وَ مَکیدَتُهُ الْکُبْرَی الَّتِی تُسَاوِرُ قُلوبَ الرِّجَالِ مُسَاوَرَهَ السُّمومِ الْقَاتِلَهِ فَمَا تُکْدِی.»«تكبّر و خودپسندی كه كمينگاه بزرگ ابلیس و مركز كيد و نيرنگ عظيم اوست بهراسيد، كيد و نيرنگى كه با قلب‌هاى مردان همچون زهرهاى كشنده مى‌آميزد و هرگز از تأثير فرو نمى‌ماند و كسى از هلاكتش جان به در نمى‌برد.» (شرح های خطبه:)


از این ماده هشت مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۳۸.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۷۴۴.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۵۲۳.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۲۰.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۳۹، خطبه ۲۱۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۵.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۶.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۹۶.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۸۴.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۶۴.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۲۲۳.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۹۲.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۵، خطبه ۹۹.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۱.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۳۴۹.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۵۳.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۸۳.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۴۶۳.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۷۳.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۹۴، خطبه ۱۹۲.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۹.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۵۹.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸۰.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۳۴۹.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۴۳۷.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۶۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سور»، ج۱، ص۵۶۲.    






جعبه ابزار