سهو (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَهْو (به فتح سین و سکون هاء) از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای غفلت است. چهار مورد از این مادّه در
نهج‌البلاغه آمده است.
سَهْوبه معنای غفلت است.
مواردی از این ماده که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
در وصف
ملائکه فرموده:
«لاَ يَغْشَاهُمْ نَوْمُ العُيُونِ، وَلاَ سَهْوُ العُقُولِ، وَلاَ فَتْرَةُ الاَبْدَانِ، ولاَ غَفْلَةُ النِّسْيَانِ.»«هيچ گاه
خواب چشمان آنها را نمى‌پوشاند؛ و
عقول آنها گرفتار نسيان و
سهو نمى‌گردد، بدن آنها به سستى نمى‌گرايد، و
غفلت و نسيان بر آنان عارض نمى‌شود..»
(شرح های خطبه:
)
درباره آرزوهاى
باطل فرموده:
«وَاعْلَموا أَنَّ الاَْمَلَ يُسْهي الْعَقْلَ، وَيُنْسي الذِّكْرَ، فَأَكْذِبُوا الاَْمَلَ فَإِنَّهُ غُرُورٌ، وَصَاحِبُهُ مَغْرُورٌ.»«بدانيد! آرزوهاى دور و دراز،
عقل را گمراه مى‌كند، و ياد
خدا را به دست فراموشى مى‌سپارد، بنابراين به آرزوها اعتنا نكنيد كه فريبنده است، و صاحبش را فريب مى‌دهد.»
(شرح‌های خطبه:
)
امام علی (علیه‌السلام) در خطبه ۳۴ فرمود:
«لَا یُنَامُ عَنکُم وَ أَنتُم فِی غَفلَهٍ سَاهُونَ غُلِبَ وَ اللّهِ المُتَخَاذِلُونَ.» «ديده دشمن براى حمله به شما خواب ندارد، ولى شما در غفلت و بى خبرى بسر مى‌بريد، شكست از آنِ آنانى است كه دست از يارى يكديگر بر مى‌دارند.»
(شرح‌های خطبه:
)
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به
امام علی (علیه‌السلام) فرمود:
«يَا عَلِيُّ، إِنَّ الْقَوْمَ سَيُفْتَنُونَ بِأَمْوَالِهمْ...وَالاَْهْوَاءِ السَّاهِيَةِ، فَيَسْتَحِلُّونَ الْخَمْرَ بِالنَّبِيذِ، وَالسُّحْتَ بِالْهَدِيَّةِ، وَالرِّبَا بِالْبَيْعِ.»«اى
علی! اين
مردم پس از من با ثروتشان آزمايش مى‌گردند و
دیندار بودن را منّتى بر
خدا قرار مى‌دهند و با اين حال انتظار رحمتش را دارند و از
قدرت و خشمش خود را در امان مى‌بينند.
حرام او را با
شبهات دروغين و هوس‌هاى
غفلت زا
حلال مى‌شمرند،
شراب را به نام «
نبیذ»، «
رشوه» را به نام «
هدیه» و «
ربا» را به اسم «
تجارت» حلال مى‌دانند.»
(شرح‌های خطبه:
)
چهار مورد از این ماده در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سهو»، ج۱، ص۵۶۰.
