• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَهْو (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَهْو (به فتح سین و سکون هاء) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای غفلت است. چهار مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



سَهْوبه معنای غفلت است.


مواردی از این ماده که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۱

در وصف ملائکه فرموده: «لاَ يَغْشَاهُمْ نَوْمُ العُيُونِ، وَلاَ سَهْوُ العُقُولِ، وَلاَ فَتْرَةُ الاَبْدَانِ، ولاَ غَفْلَةُ النِّسْيَانِ.»«هيچ گاه خواب چشمان آن‌ها را نمى‌پوشاند؛ و عقول آنها گرفتار نسيان و سهو نمى‌گردد، بدن آنها به سستى نمى‌گرايد، و غفلت و نسيان بر آنان عارض نمى‌شود..» (شرح های خطبه:)

۲.۲ - خطبه ۱۸۶

درباره آرزوهاى باطل فرموده: «وَاعْلَموا أَنَّ الاَْمَلَ يُسْهي الْعَقْلَ، وَيُنْسي الذِّكْرَ، فَأَكْذِبُوا الاَْمَلَ فَإِنَّهُ غُرُورٌ، وَصَاحِبُهُ مَغْرُورٌ.»«بدانيد! آرزوهاى دور و دراز، عقل را گمراه مى‌كند، و ياد خدا را به دست فراموشى مى‌سپارد، بنابراين به آرزوها اعتنا نكنيد كه فريبنده است، و صاحبش را فريب مى‌دهد.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه ۳۴

امام علی (علیه‌السلام) در خطبه ۳۴ فرمود: «لَا یُنَامُ عَنکُم وَ أَنتُم فِی غَفلَهٍ سَاهُونَ غُلِبَ وَ اللّهِ المُتَخَاذِلُونَ.» «ديده دشمن براى حمله به شما خواب ندارد، ولى شما در غفلت و بى خبرى بسر مى‌بريد، شكست از آنِ آنانى است كه دست از يارى يكديگر بر مى‌دارند.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۴ - خطبه ۱۵۶

رسول الله‌ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به امام علی (علیه‌السلام) فرمود: «يَا عَلِيُّ، إِنَّ الْقَوْمَ سَيُفْتَنُونَ بِأَمْوَالِهمْ...وَالاَْهْوَاءِ السَّاهِيَةِ، فَيَسْتَحِلُّونَ الْخَمْرَ بِالنَّبِيذِ، وَالسُّحْتَ بِالْهَدِيَّةِ، وَالرِّبَا بِالْبَيْعِ.»«اى علی! اين مردم پس از من با ثروتشان آزمايش مى‌گردند و دیندار بودن را منّتى بر خدا قرار مى‌دهند و با اين حال انتظار رحمتش را دارند و از قدرت و خشمش خود را در امان مى‌بينند. حرام او را با شبهات دروغين و هوس‌هاى غفلت زا حلال مى‌شمرند، شراب را به نام «نبیذ»، «رشوه» را به نام «هدیه» و «ربا» را به اسم «تجارت» حلال مى‌دانند.» (شرح‌های خطبه: )


چهار مورد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۱.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۳۸.    
۴. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۴، ص۳۴۶.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۳۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۳.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱، خطبه ۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۰.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۳۹.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۱۵۲.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۹۱.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۶۹.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۴۹.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۱۸، خطبه ۱۸۶.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۹۶.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۹۶.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۵۳۷.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۱۴۱.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۵۴.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۴.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۷۹.    
۲۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۷۸، خطبه ۳۴.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۳.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۶۵.    
۲۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۶۶.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۳۰.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۷۵.    
۳۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ۲، ص۱۸۹.    
۳۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۷.    
۳۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۶۵.    
۳۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۲۰، خطبه ۱۵۶.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۳۷.    
۳۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۷۹.    
۳۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۸۳.    
۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۱۵۶.    
۳۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۸۴.    
۴۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۰۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سهو»، ج۱، ص۵۶۰.    






جعبه ابزار