• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سهام فرائض

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سهام فرائض‌ شش سهم الإرث است که در قرآن کریم تعیین شده است.


سهم الإرث‌هاى تعیین شده ‌در قرآن کریم را سَهام فرائض می‌گویند.

سهام جمع سهم و فرائض جمع فریضه و مراد از آن شش سهم الإرث نام برده شده در قرآن کریم است
[۱] سوره نساء/۴ آیه۱۱-۱۲.    
که عبارتند از: نصف، دو سوم، یک سوم، یک چهارم، یک ششم و یک هشتم که هر کدام سهم فرد یا افرادى خاص از اعضاى خانواده و بستگان میت مى‌باشد. فقها از این شش سهم به فرائض یا سهام فرائض تعبیر کرده‌اند.
[۲] المهذب ج۲، ص۱۲۴.    
[۳] المهذب ج۲، ص۱۷۳.    


امام خمینی در تحریرالوسیله می‌نویسد: وارث، یا با «فرض» ارث می‌برد یا با «قرابت»، و مقصود از «فرض»، همان سهم مقدر و کسر معین‌شده‌ای است که خدای متعال آن را در کتاب کریمش نام برده است.
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام.    
فروض نصف است و نصف آن است و نصف نصف آن است و دو ثلث است و نصف دو ثلث است و نصف نصف دو ثلث است.
[۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۳، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، السادس.    
به‌عبارت‌دیگر «فروض شش تا می‌باشد؛ و صاحبان این فرض‌ها سیزده (گروه) هستند.»
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام.    


۳.۱ - نصف

اول: نصف است و آن برای دختر یگانه است درصورتی‌که فرزندی غیر ممنوع از ارث، با او نباشد و این قید در تمام طبقات و درجاتی که می‌آیند، معتبر است. و برای خواهر یگانه پدر و مادری یا پدری است درصورتی‌که برادر این‌چنینی با او نباشد. و برای شوهر است درصورتی‌که زوجه، فرزندی - اگرچه پایین برود - نداشته باشد.
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الاول.    


۳.۲ - ربع (یک‌چهارم)

دوم: ربع (یک چهارم) است و آن برای زوج است درصورتی‌که زوجه فرزندی داشته باشد، اگرچه پایین برود. و برای زن است اگر شوهر فرزندی نداشته باشد، اگرچه پایین برود.
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الثانی.    


۳.۳ - ثمن (یک‌هشتم)

سوم: ثمن (یک‌هشتم) است و آن برای زوجه است درصورتی‌که شوهر فرزندی داشته باشد اگرچه پایین برود.
[۹] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الثالث.    


۳.۴ - ثلث (یک‌سوم)

چهارم: ثلث (یک‌سوم) است و آن برای مادر است به شرطی که میت مطلقا فرزند نداشته باشد اگرچه پایین برود و به شرطی که برادرهای متعددی نداشته باشد، همان طور که با شرایطش گذشت. و برای برادر و خواهر مادری است درصورتی‌که متعدد باشند.
[۱۰] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الرابع.    


۳.۵ - دو ثلث (دو سوم)

پنجم: دو ثلث است و آن برای دو دختر و بیشتر است درصورتی‌که میت پسری نداشته باشد. و برای دو خواهر - و بیشتر - پدر و مادری است درصورتی‌که برادر پدر و مادری نباشد، یا دو خواهر - و بیشتر - پدری است درصورتی‌که برادر پدری نباشد.
[۱۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۳، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الخامس.    


۳.۶ - سدس (یک ششم)

ششم: سدس (یک ششم) است و آن برای پدر است با وجود فرزند مطلقاً. و برای مادر است با وجود حاجب از ثلث یعنی فرزند و برادر و خواهر بنابر آنچه که گذشت. و برای برادر یا خواهر مادری است درصورتی‌که از طرف مادر، متعدد نباشند.
[۱۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۳، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، السادس.    


۱. ↑ سوره نساء/۴ آیه۱۱-۱۲.    
۲. ↑ المهذب ج۲، ص۱۲۴.    
۳. ↑ المهذب ج۲، ص۱۷۳.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام.    
۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۳، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، السادس.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الاول.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الثانی.    
۹. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الثالث.    
۱۰. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الرابع.    
۱۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۳، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، الخامس.    
۱۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۳، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، السادس.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۵۵۵-۵۵۶.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : ارث | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه
جعبه ابزار