سمر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَمْر (به فتح سین و میم) از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای گفتگو در شب است. سمور آنست‌که شب را نخوابد و مرتبا سخن گوید. از اين مادّه سه مورد در
نهج‌البلاغه آمده است.
سَمْر به معنای گفتگو در
شب است.
در
اقرب گويد: «سَمَرَ سَمْراً و سُمُوراً: لَمْ يَنَمْ وَ تَحَدَّثَ لَيْلًا» يعنى شب را نخوابيد و به گفتگو پرداخت. و نيز آن‌را شب، و سايه ماهتاب و شب تاريک گفته‌اند و سمره رنگى است ما بين سياه و سفيد.
بعضی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
وقتی
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) را در مساوی بودن عطاها ملامت کردند و خواستار تبعیض شدند فرمود:
«أَتَأْمُرُونِّي أَنْ أَطْلُبَ النَّصْرَ بِالْجَوْرِ فِيمَنْ وُلِّيتُ عَلَيْهِ! وَاللهِ لاَ أَطُورُ بِهِ مَا سَمَرَ سَميرٌ، وَمَا أَمَّ نَجْمٌ فِي السَّمَاءِ نَجْماً.»«آيا به من دستور مى‌دهيد كه براى پيروزى خود، از جور و ستم، در حقّ كسانى كه بر آنها حكومت مى‌كنم، استمداد جويم؟!به خدا سوگند تا عمر من باقى و شب و روز برقرار و ستارگان آسمان در پى هم طلوع و غروب مى‌كنند، هرگز به چنين كارى دست نمى‌زنم.»
(شرح های خطبه:
)
درباره
کعبه فرمود:
«وَلَوْ أَرَادَ سُبْحَانَهُ أَنْ يَضَعَ بَيْتَهُ الْحَرَامَ...مُتَّصِلَ الْقُرَى، بَيْنَ بُرَّة سَمْرَاءَ...لَكَانَ قَدْ صَغُرَ قَدْرُ الْجَزَاءِ عَلَى حَسَبِ ضَعْفِ الْبَلاَءِ.»«اگر
خداوند خانه محترمش و محل‌هاى انجام وظايف
حج را در ميان باغها و نهرها و سرزمين‌هاى هموار و پردرخت و پر ثمر، مناطقى آباد و داراى خانه و كاخ‌هاى بسيار و آبادی‌هاى به هم پيوسته، در ميان گندم زارها و باغهاى خرّم و پرگل و گياه، در ميان بستان‌هاى زيبا و پر طراوت و پر آب، در وسط باغستانى بهجت زا و جاده هاى آباد قرار مى‌داد، به همان نسبت كه آزمايش و
امتحان ساده‌تر بود پاداش و جزا نيز كمتر بود.»
(شرح های خطبه:
)
اين كلمه در
خطبه ۳۳ نيز در ضمن شعرى آمده است.
از اين مادّه سه مورد در نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سمر»، ج۱، ص۵۵۱.
