سفاهت بنی اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
گروهی از
بنی اسرائیل عصر موسی علیه السلام، مردمانی
سفیه و دارای رفتارهای سفیهانه بودند و نزول
عذاب الهی و هلاکت گروهی از همراهان موسی علیه‌السلام در میعادگاه
مناجات ، به سبب کردار سفیهانه آنان بود.
گروهی از
بنی اسرائیل عصر موسی علیه السلام، مردمانی
سفیه و دارای رفتارهای سفیهانه بودند: «واختار موسی قومه سبعین رجلا لمیقـتنا فلمآ اخذتهم الرجفة قال رب لو شئت اهلکتهم من قبل وایی اتهلکنا بما فعل السفهآء منآ...» و موسی از قوم خود هفتاد تن از مردان را برای میعادگاه ما برگزید، و هنگامی که زمین لرزه آنها را فرا گرفت (و هلاک شدند) گفت: پروردگارا! اگر می‌خواستی می‌توانستی آنها و مرا پیش از این نیز هلاک کنی، آیا ما را به آنچه سفیهانمان انجام داده‌اند (
مجازات و) هلاک می‌سازی... .
نزول
عذاب الهی و هلاکت گروهی از همراهان موسی علیه‌السلام در میعادگاه
مناجات ، به سبب کردار سفیهانه آنان بود: «واختار موسی قومه سبعین رجلا لمیقـتنا فلمآ اخذتهم الرجفة قال رب لو شئت اهلکتهم من قبل وایی اتهلکنا بما فعل السفهآء منآ...» و موسی از قوم خود هفتاد تن از مردان را برای میعادگاه ما برگزید، و هنگامی که
زمین لرزه آنها را فرا گرفت (و هلاک شدند) گفت: پروردگارا! اگر می‌خواستی می‌توانستی آنها و مرا پیش از این نیز هلاک کنی، آیا ما را به آنچه سفیهانمان انجام داده‌اند (مجازات و) هلاک می‌سازی... .
انتخاب هفتاد نفر از بنی اسرائیل و حضور آنان در میقات ونزول رجفه، جزئی از داستان
میقات و نزول
تورات است. و این آیه دلالت دارد بر اینکه خدای سبحان برای بنی اسرائیل میقاتی معین کرده بود تا برای امر عظیمی در آن میقات حاضر شوند، و
موسی علیه‌السلام هفتاد نفر از ایشان را برای اینکار انتخاب کرد، و اما اینکه این امر عظیم چه بوده آیه شریفه از آن ساکت است، و تنها این جهت را ذکر کرده که بعد از حضور در میقات بخاطر
ظلم بزرگی که مرتکب شده بودند
زلزله مهیبی ایشان را هلاک کرد، چون در آیه شریفه دارد که موسی عرض کرد: پروردگارا اگر می‌خواستی مرا و این قوم را قبل از این هلاک می‌کردی آیا ما را بخاطر کار زشتی که سفهائی از ما مرتکب شده‌اند هلاک می‌فرمایی.
«قال رب لوشئت اهلکتهم من قبل و ایای... من تشاء» غرض موسی علیه‌السلام از این جمله این بود که خداوند همراهانش را دوباره زنده کند، چون می‌دید اگر تنها به میان قوم برگردد و خبر مرگ همراهان را برای ایشان ببرد او را به
قتل آنان متهم ساخته و به همین بهانه از دین بیرون می‌روند، و دعوتش بکلی از بین می‌رود، این بود مقصود موسی، و لیکن از آنجایی که موقف و موقعیتی که داشت
اجازه نمی‌داد غرض خود را صریحا به زبان بیاورد، و همراهان خود را بخاطر آن
معصیت بزرگی که مرتکب شدند، و در نتیجه مورد
غضب شدید الهی قرار گرفته و هلاک گردیدند مستحق این نمی‌دید که بار دیگر
عنایت الهی دستگیرشان شده و چشم به دنیا باز کنند.
لذا مطلب را پوست کنده به زبان نیاورد، بلکه برای اینکه
رحمت خدا را بر غضبش غلبه داده و رأفتش را بر انگیزد، و به عبارت دیگر برای اینکه زمینه ذکر حاجت را با بر طرف کردن موانع
اجابت فراهم ساخته باشد در آغاز سخن
اسم ربوبیت را که خود مهیج رحمت است به زبان آورد و آنگاه گفت : «لوشئت اهلکتهم من قبل» زمام امر این مردگان از پیش هم در دست تو بود، «وایای» و همچنین من، اگر می‌خواستی می‌توانستی قبل از این همه ما را هلاک کنی، و اگر همراهان مرا قبل از این هلاک می‌کردی هیچگونه تهمتی متوجه من نمی‌شد. آنگاه گفت : «اتهلکنا بما فعل السفهاء منا» و برای اینکه رعایت
ادب را کرده باشد بصورت
استفهام گفت از شأن تو و رحمت و سنت ربوبیت دور است که مردمی را بخاطر اعمال سفهای آنان مواخذه فرمایی.
سپس گفتار خود را با جمله «ان هی الا فتنتک» -این نیست جز امتحانی از تو و همچنین با جمله «تضل بها من تشاء و تهدی من تشاء» تأکید نموده و خلاصه چنین رسانید که هلاک کردن همراهان من یکی از موارد
امتحان عمومی تو است که بندگان خود را با آن می‌آزمایی تا هر که گمراه شدنی است گمراه شده و هر که هدایت شدنی است
هدایت شود، و از سنت تو نیست که هر که در اثر امتحان تو گمراه شد هلاکش سازی.
و کوتاه سخن اینکه، تو آن خدایی که رحمتت همواره بر غضبت پیشی دارد، و سنت تو چنین نیست که در
عقاب بدکاران از بندگانت عجله کنی، و یا آنان را بخاطر نفهمی‌های عده‌ای سفیه و نادان عقاب نمایی، تو آن خدایی هستی که مرا به سوی قومم مبعوث فرمودی، و به من وعده دادی که در پیش بردن دعوتم یاریم کنی، و هلاکت این عده فعلا برای من صلاح نیست و باعث
تهمت بر من است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۷۲، برگرفته از مقاله «سفاهت بنی اسرائیل».
