• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سخن منافقان (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش‌- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری.
[۴] فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است‌ در این مقاله آیات مرتبط با سخن و زبان منافقان معرفی می‌شوند.



تفاوت و دوگانگى، ميان زبان و قلب منافقان:
۱. فَكَيْفَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جاؤُكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا إِحْساناً وَ تَوْفِيقاً أُولئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغاً.
۲. وَ يَقُولُونَ طاعَةٌ فَإِذا بَرَزُوا مِنْ عِنْدِكَ بَيَّتَ طائِفَةٌ مِنْهُمْ غَيْرَ الَّذِي تَقُولُ وَ اللَّهُ يَكْتُبُ ما يُبَيِّتُونَ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ كَفى‌ بِاللَّهِ وَكِيلًا.
۳. يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ‌ ... مراد از «من الّذين قالوا آمنّا ...» منافقان است.


استفاده منافقان از فصاحت و بلاغت در گفتار، براى جلب توجّه ديگران:
۱. وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يُشْهِدُ اللَّهَ عَلى‌ ما فِي قَلْبِهِ وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصامِ.
۲. إِذا جاءَكَ الْمُنافِقُونَ‌ ... وَ إِذا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسامُهُمْ وَ إِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ‌ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ ... بنابر اينكه مقصود از «تسمع لقولهم» اين باشد كه كلمات و گفتار آنان همراه با ظاهرى آراسته و همراه با فصاحت و بلاغت است كه ديگران را متوجه خود مى‌كند.


سخنان كفرآميز منافقان، موجب قرار گرفتن آنان در زمره کافران:
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ‌ ... يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ ما قالُوا وَ لَقَدْ قالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ ....


جذّابيّت و زیبایی ظاهرى سخنان منافقان، موجب جلب توجّه ديگران به آنان:
إِذا جاءَكَ الْمُنافِقُونَ قالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِينَ لَكاذِبُونَ‌ وَ إِذا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسامُهُمْ وَ إِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ.


گفتگوى منافقان با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با گفتارى زیبا و فريبنده:
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا ... وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصامِ‌ . «اعجاب» به معناى شادى و خوش بودن فرد از پديده و كارى است كه آن را زيبا مى‌يابد.


چگونگى سخنان منافقان، راهى براى شناخت آنان:
أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ يُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغانَهُمْ‌ وَ لَوْ نَشاءُ لَأَرَيْناكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِيماهُمْ وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمالَكُمْ.


۱. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۵، ص ۱۷۷، «نفق».    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۵۰۲، «نفق».    
۳. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج ۱، ص ۶۱۸، «نفقت».    
۴. فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
۵. نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، ج ۲، ص ۴۲۴.    
۶. نساء/سوره۴، آیه۶۲.    
۷. نساء/سوره۴، آیه۶۳.    
۸. نساء/سوره۴، آیه۸۱.    
۹. مائده/سوره۵، آیه۴۱.    
۱۰. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۵۲۲.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۲۰۴.    
۱۲. منافقون/سوره۶۳، آیه۱.    
۱۳. منافقون/سوره۶۳، آیه۴.    
۱۴. توبه/سوره۹، آیه۷۳.    
۱۵. توبه/سوره۹، آیه۷۴.    
۱۶. منافقون/سوره۶۳، آیه۱.    
۱۷. منافقون/سوره۶۳، آیه۴.    
۱۸. بقره/سوره۲، آیه۲۰۴.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص ۵۳۳.    
۲۰. محمّد/سوره۴۷، آیه۲۹.    
۲۱. محمّد/سوره۴۷، آیه۳۰.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۳۱، برگرفته از مقاله «سخن منافقان».    


رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | نفاق




جعبه ابزار