• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زُمَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: زُمَر (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: زُمَر (مفردات‌قرآن)، زمر (لغات‌قرآن).


زُمَر (به ضم زاء و فتح میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای دسته، فوج و گروه است.
مفرد آن عبارت است از:
زُمْرَة (به ضم زاء و سکون میم و فتح راء) که آن هم به معنای دسته و گروه است.
امام علی (علیه‌السّلام) درباره پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و پرهیزکاران از این کلمه استفاده کرده است.
این ماده دو بار در نهج البلاغه آمده است.


زُمَر
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۹.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۸.    
به معنی دسته، فوج و گروه است.
[۳] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۴، ص۳۲۹.    

مفرد آن زُمْرَة می‌باشد که آن هم به معنای دسته و گروه است.
[۴] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۸۳.    


بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:

۲.۱ - زُمْرَتِهِ - خطبه ۱۵۰ (درباره فضائل پیامبر)

می‌فرماید: «اللَّهُمَّ... وَاحْشُرْنا في زُمْرَتِهِ غَيْرَ خَزايا، وَ لا نادِمينَ، وَ لا نَاكِبينَ، وَ لا نَاكِثينَ»
[۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۷، خطبه۱۵۰.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۰۴، خطبه۱۰۴.    
[۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۴، خطبه۱۰۶.    

«خدایا ما را در گروه و جماعت آن حضرت محشور فرما در حالی که رسواها و برگردنده‌ها و عهدشکنان نیستیم.»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۵، خطبه۱۰۶.    
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۹.    

(شرح‌های خطبه:
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۸.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۴۸۵.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۶۲.    
[۱۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۷۴.    
)


۲.۲ - زُمَراً - خطبه ۱۹۰ (درباره ستایش خداوند)

همچنین فرموده: «وَسيقَ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلى الْجَنَّةِ زُمَراً»
[۱۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۰، خطبه۱۹۰.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۵۵، خطبه۱۸۵.    
[۱۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۸۲، خطبه۱۹۰.    

(پرهيزكاران را گروه گروه به سوى بهشت رهنمون مى‌شوند.)
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳۹، خطبه۱۹۰.    
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۵۳.    

(شرح‌های خطبه:
[۱۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۶۱.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۳۰۷-۳۰۸.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ص۱۱، ص۲۰۶.    
)


این ماده دو بار در نهج البلاغه آمده است.
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۷، خطبه۱۵۰.    
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۰، خطبه۱۹۰.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۹.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۸.    
۳. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۴، ص۳۲۹.    
۴. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۸۳.    
۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۷، خطبه۱۵۰.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۰۴، خطبه۱۰۴.    
۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۴، خطبه۱۰۶.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۵، خطبه۱۰۶.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۹.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۸.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۴۸۵.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۶۲.    
۱۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۷۴.    
۱۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۰، خطبه۱۹۰.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۵۵، خطبه۱۸۵.    
۱۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۸۲، خطبه۱۹۰.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳۹، خطبه۱۹۰.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۵۳.    
۱۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۶۱.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۳۰۷-۳۰۸.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ص۱۱، ص۲۰۶.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۷، خطبه۱۵۰.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۰، خطبه۱۹۰.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زمر»، ج۱، ص۴۹۹-۴۵۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 150 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 190 نهج البلاغه
جعبه ابزار