• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زَمْهَریر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: زَمْهَریر (قاموس قرآن (جلد ۳))
مقالات مرتبط: زمهریر (لغات‌قرآن).


زَمْهَریر (به فتح زاء، سکون میم و فتح هاء) از واژگان قرآن کریم به معنای سرما است.


زَمْهَرير
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۸۰.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۹.    
به معنى سرماست.
در اقرب گفته ازْمَهَرَّ اليومُ: اشتدّ بَرْدُهُ يعنى سرديش شدت يافت و نيز گويد: زمهرير سرماى شديد است.
[۳] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۵۶۰.    

گفته‌اند: آن در لغت طىّ به معنى ماه است كه شاعر گويد:
و ليلة ظلامها قد اعتكر • قطعتها و الزَّمْهَرِيرُ مَا ظَهَرَ
يعنى اى بسا شبی که تاریکی آن شديد شد از آن گذشتم حال آن‌كه ماه در آسمان ظاهر نشده بود.
اين شعر و اين قول در کشاف و تفسیر بیضاوی نيز نقل شده ولى خود آن را سرماى شديد گفته‌اند.
[۴] زمخشری، جارالله، الکشاف، ج۴، ص۶۷۰.    
[۵] بیضاوی، عبدالله بن عمرو، تفسیربیضاوی، ج۵، ص۴۲۸.    

طبرسی شديدترين سرما فرموده است.
[۶] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۲۰.    

جوهری نيز سرماى شديد گفته است.
[۷] جوهری، ابونصر، الصحاح، ج۲، ص۶۲۷.    

ولى قاموس سرماى شديد و ماه ذكر می‌كند.
[۸] فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ص۴۰۱.    

ناگفته نماند: ماه نيز در آيه با شمس مناسب است آن وقت بايد گفت: اهل بهشت آفتاب و ماه نمى‌بينند ولى ظاهرا منظور حرارت آفتاب و سرماست.

به موردی از زَمْهَریر که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - زَمْهَرِيراً (آیه ۱۳ سوره انسان)

(لا يَرَوْنَ فِيها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِيراً)
[۹] انسان/سوره۷۶، آیه۱۳.    

يعنى «در بهشت حرارت آفتاب و سرما نمى‌بينند.»
[۱۰] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۰۷.    
[۱۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۲۹.    
[۱۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۱۷۳.    
[۱۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۲۱.    

از مقابله شمس به دست می‌آيد كه زمهرير به معنى سرماست.


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۸۰.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۹.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۵۶۰.    
۴. ↑ زمخشری، جارالله، الکشاف، ج۴، ص۶۷۰.    
۵. ↑ بیضاوی، عبدالله بن عمرو، تفسیربیضاوی، ج۵، ص۴۲۸.    
۶. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۲۰.    
۷. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح، ج۲، ص۶۲۷.    
۸. ↑ فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ص۴۰۱.    
۹. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۱۳.    
۱۰. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۰۷.    
۱۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۲۹.    
۱۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۱۷۳.    
۱۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۲۱.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «زمهریر»، ج۳، ص۱۸۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره انسان
جعبه ابزار