رَکْم (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَكْم (به فتح راء و سکون کاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای روی هم جمع کردن است.
مشتقات
رَكْم که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
مَرْكُومٌ (به فتح ميم و سکون راء) به معنای متراكم
رُكام (به ضم راء) به معناى مركوم و متراكم،
فَيَرْكُمَهُ (به فتح فاء، یاء و سکون راء) به معنای متراكم سازد، است.
رَكْم به معنای روی هم جمع كردن است.
بعضى از شيى‌ء را بالاى بعضى نهادن است.
و آن در قرآن در متراكم شدن
ابر و غيره به كار رفته است.
به مواردی از
رَكْم که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ إِنْ يَرَوْا كِسْفاً مِنَ السَّماءِ ساقِطاً يَقُولُوا سَحابٌ مَرْكُومٌ) (اگر ببينند قطعه سنگى از آسمان براى
عذاب‌شان سقوط مى‌كند مى‌گويند: «اين ابر متراكمى است!)
سحاب مركوم يعنى ابرهاى متراكم.
(أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكاماً) يعنى «
خدا ابرى را می‌راند سپس ميان آن پيوستگى می‌دهد سپس آن را متراكم می‌كند.»
رُكام به معنى مركوم و متراكم است.
(لِيَمِيزَ اللَّهُ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ يَجْعَلَ الْخَبِيثَ بَعْضَهُ عَلى بَعْضٍ فَيَرْكُمَهُ جَمِيعاً فَيَجْعَلَهُ فِي جَهَنَّمَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ) (
خداوند مى‌خواهد ناپاک را از پاک جدا سازد، و ناپاک‌ها را روى يكديگر بگذارد، و همه را متراكم سازد، و يک‌جا در
دوزخ قرار دهد؛ و اين‌ها همان زيانكارانند.)
ما قبل آيه درباره
انفاق کفار براى باز داشتن از راه خداست على هذا ظاهرا مراد از طيّب مالى است كه در راه خدا خرج شده و از خبيث مالى كه براى باز داشتن از راه خدا مصرف شده باشد در اين صورت آن همه مال‌ها در
جهنّم رويهم انباشته شده و به شكل توده‌اى از
عذاب در می‌آيد و به جان صاحبان مال می‌افتد چنان‌كه درباره اندوختن
طلا و
نقره آمده
(يَوْمَ يُحْمى عَلَيْها فِي نارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوى بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ) على هذا جمله «
أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ» در ذيل آيه به
(الَّذِينَ كَفَرُوا يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ) راجع است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «رکم»، ج۳، ص۱۲۱.
