رَبّانِيّون (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَبّانِیّون (به فتح راء و تشدید باء) از
واژگان قرآن کریم به معنای تربیت کنندگان است. برخی معتقدند ربّانى كسى است كه مخصوص به خدا باشد و به غير او مشغول نشود.
رَبّانِیّون به معنای تربیت‌کنندگان است.
(وَ لكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِما كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتابَ وَ بِما كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ) (بلكه سزاوار مقام او، اين است كه بگويد: اى مردم به سبب
تعلیم دادن
کتاب خدا و فرا گرفتن آن،
خداپرست باشيد.)
به عقيده
طبرسی ربّان وصف است مثل عطشان و سكران به معنى تربيت كننده
و آن مختار
اقرب الموارد و
قاموس است
على هذا معنى آيه چنين می‌شود: «و ليكن تربيت‌كنندگان باشيد كه كتاب را تعليم می‌كنيد و درس می‌خوانيد.»
به عقيده بعضى‌ها ربّانى منسوب به رب و الف و نون براى تفخيم و تكثير است نه براى وصف مثل لحيانى كه بمعنى كثير اللحيه است و ربّانى كسى است كه مخصوص به خدا باشد و به غير او مشغول نشود اين سخن را
المیزان اختيار كرده
و در اقرب الموارد و
مفردات در ضمن چند وجه نقل شده است
ولى قول مجمع
به نظر نگارنده اصح است و با آيات
قرآن بهتر می‌سازد.
در
نهج البلاغه حکمت ۱۳۹ فرموده :
«النَّاسُ ثَلَاثَةٌ فَعَالِمٌ رَبَّانِيٌ وَ مُتَعَلِّمٌ عَلَى سَبِيلِ نَجَاةٍ ، وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ، أَتْبَاعُ كُلِّ نَاعِق.» «مردم سه گروه‌اند عالم تربيت كننده و متعلّم بر راه نجات و احمقانى كه از هر داعى باطل اطاعت كنند.»
(شرح‌های حکمت:
) از مقابله متعلم به دست می‌آيد كه ربّانى وصف و به معنى
مربى است.
همچنين در
خطبه ۱۰۷ آمده :
«فَاسْتَمِعُوهُ مِنْ رَبَّانِيِّكُمْ وَ أَحْضِرُوهُ قُلُوبَكُمْ.» «به سخن مرد خدا و ربّانى خويش گوش فرادهيد! دلهاى خود را در پيشگاه او حاضر سازيد»
(شرح‌های خطبه:
) از اين نيز به دست می‌آيد كه ربّانى وصف است.
اين كلمه سه بار در
قرآن آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «رب»، ج۱، ص۴۵.
