روح خدا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
روح خدا:
(نَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ)روح خدا: روح خدا چیست؟
اضافۀ «
روح» به «
خدا» دلیل بر عظمت و
شرافت این روح است و این
اضافه، به اصطلاح «
اضافۀ تشریفیه» است، یعنی این چنین روح گرانقدر و پرشرافتی که سزاوار است «روح خدا» نامیده شود، در انسان دمیده می‌شود و بیانگر این واقعیت است که انسان گرچه از نظر «بعد مادی» از «خاک تیره» و یا «آب بی‌مقداری» است، ولی از نظر «بعد معنوی و روحانی» حامل «روح الهی» است.
یک سوی وجود او به
خاک منتهی می‌شود و سوی دیگرش به
عرش پروردگار و «طُرفه معجونی» است «کز فرشته سرشته و ز حیوان» و به خاطر داشتن همین دو بعد، قوس صعودی و نزولی و تکامل و انحطاط او فوق‌العاده سریع است.
به موردی از کاربرد «روح خدا» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(ثُمَّ سَوَّاهُ وَ نَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصَارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ.) (سپس اندام او را نظام بخشيد و از روح خويش
[روحى
شريف و برجسته
] در وى دميد؛ و براى شما گوش‌ها و چشم‌ها و دل‌ها
[عقل‌ها
] قرار داد؛ امّا كمتر شكر نعمت‌هاى او را به جا مى‌آوريد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: و در جمله (نَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ)
استعاره و كنايه‌گويى شده است، يعنى روح
تشبیه شده به دم زدن و نفسى كه آدمى مى‌كشد و بر مى‌گرداند، و احياناً آن را در غير خود مى‌دمد و
اضافه كلمه روح به ضميرى كه به خدا بر مى‌گردد
اضافه تشريفى است، و معنايش ثم نفخ فيه من روح
شريف و منسوب اليه مى‌باشد، يعنى سپس خدا از روحى
شريف و منسوب به خودش در او دميد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «روح خدا»، ج۲، ص۲۲۱.
