رَسْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَسْم (به فتح راء و سکون سین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای اثر،
نشانه،
شکل،
خط و صورت چیزی است.
جمع آن «
أَرْسُم» (به همزه مفتوح و سکون راء و ضمه سین) و
رُسوم (به ضم راء) است.
امام علی (علیه‌السّلام) از این واژه در خطاب به
گنهکاران استفاده کرده است.
از این ماده فقط دو بار در
نهج البلاغه آمده است.
رَسْم به معنای اثر، نشانه، شکل، خط و صورت چیزی است.
«
الرسم: ما کان لاحقا بالارض من آثار الدار»
جمع آن «
أَرْسُم» و
رُسوم است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
«يَأْتی عَلَى النّاسِ زَمانٌ لا يَبْقى فیهِمْ مِنَ الْقُرآنِ إِلاّ رَسْمُهُ وَ مِنَ الاِْسْلامِ إِلاّ اسْمُهُ» (بر مردم روزگارى خواهد آمد كه در بين آنان از
قرآن جز خطوطش و از
اسلام جز نامش باقى نماند.)
منظور از «
رَسْم» ظاهرا خط و صورت ظاهری است، ظاهرا منظور زمان
بنی‌امیه و
بنی‌عباس است.
و به گناهکاران فرموده:
«ما تَتَعَلَّقُونَ مِنَ الاِْسْلامِ إِلاّ بِاسْمِهِ وَ لا تَعْرِفُونَ مِنَ الاِْيمانِ إِلاّ رَسْمَهُ» (از «اسلام» به نام آن اكتفا كرده‌ايد و از «
ایمان» جز تصوّر و ترسيمى از آن چيزى نمى‌شناسيد.)
این کلمه فقط دو بار در «نهج» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رسم»، ج۱، ص۴۴۸.
