• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رِدْء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رِدْء (به کسر راء و سکون دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای پناهگاه، یار، کمک و یاری کردن است.
این کلمه دو بار در « نهج البلاغه» آمده است.




رِدْء به معنای پناهگاه، یار، کمک و یاری کردن است.



به مواردی که در نهج البلاغه به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - رِدْءاً - خطبه ۱۳۴ (خطاب به عمر بن سعد)

آنگاه که عمر بن الخطاب با امام علی (صلوات‌الله‌علیه) مشورت کرد که خودش در جنگ روم شرکت کند، آن حضرت مصلحت ندانست و فرمود: فرمانده رزمنده‌ای را بفرست:
«فَاِنْ اَظْهَرَ اللهُ فَذاکَ ما تُحِبُّ وَ اِنْ تَکُنِ الاُْخْرَی کُنْتَ رِدْءاً للنّاسِ وَ مَثابَةً لِلْمُسْلِمینَ»
یعنی «اگر خدا پیروزشان کرد، همان است که دوست داری و اگر شکست پیش آمد برای مردم پناهگاه و محل بازگشت می‌شوی.»
امام در عین ناحق دانستن خلافت عمر، صلاح اسلام را در نظر داشته است.


۲.۲ - رِدْءاً - نامه ۱۱ (خطاب به لشکر مسلمین)

آن حضرت به لشکری از مسلمین چنین نوشت:
«فَلْیَکُنْ مُعَسْکَرُکُمْ فی قُبُلِ الاَْشْرافِ اَوْ سِفاحِ الْجِبالِ اَوْ اثْناءِ الاَْنْهارِ کَیْما یَکونَ لَکُمْ رِدْءاً وَ دونَکُمْ مَرَدّاً»
«لشکرگاهتان در جلو بلندی‌ها یا در دامنه کوه‌ها یا در میان نهرها باشد، تا برایتان پناهگاه و محل حفاظ و برگشت باشد.»



این کلمه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۲.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۱۸۱.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۹۸، خطبه۱۳۴.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۵، خطبه۱۳۰.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۹۳، خطبه۱۳۴.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۹۱، خطبه۱۳۴.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۹۷.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۹۹.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۴۸۶-۴۸۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۲۲-۳۲۳.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۹۶.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۹۵، نامه۱۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۴، نامه۱۱.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۱، نامه۱۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۷۹، نامه۱۱.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۴۴.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۴۶-۶۴۷.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۱۵۸-۱۵۹.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۶۴-۶۵.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۸۹.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۹۸، خطبه۱۳۴.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۹۵، نامه۱۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رِدْء»، ج۱، ص۴۴۲.    






جعبه ابزار