• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رتع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَتَع (به فتح راء و تاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای تنعّم و تلذّذ، خوردن و آشامیدن چهارپا در وسعت و فراوانی و به گردش نیز معنی شده است. از مشتقات آن در نهج البلاغه مَرْتَع به معنای چراگاه است و سه مورد از این ماده در نهج البلاغه آمده است.



رَتَع به معنای تنعّم و تلذّذ، خوردن و آشامیدن چهارپا در وسعت و فراوانی و به گردش نیز معنی شده است. هم چنین مَرْتَع به معنای چراگاه است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) به یکی از عاملان صدقات نوشته: «وَ مَنِ اسْتَهانَ بِالاَْمانَةِ وَ رَتَعَ فی الْخیانَةِ... فَقَدْ اَحَلَّ بِنَفْسِهِ الذُّلَّ» یعنی «هر که امانت را سبک شمارد و در خیانت بچرد ذلّت را بر خودش فراهم کرده است.» (شرح‌های نامه: )
در دعای استسقاء فرموده: «اللّهُمَّ قَدِ انْصاحَتْ جِبالُنا... وَ‌هامَتْ دَوابُّنا وَ تَحَیَّرَتْ فی مَرابِضِها... وَ مَلَّتِ التَّرَدُّدَ فی مَراتِعِها وَالحَنینَ اِلَی مَوارِدِها» یعنی «خدایا کوه‌های ما خشکید. چهارپایان ما عطشان شد. در آغلشان متحیر ماندند و در رفت و آمد به مراتع و ناله کردن در برگشتن خسته شدند.» (شرح‌های خطبه: )
به فدایت‌ ای مولا و‌ ای خلّاق سخن.


از این ماده سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۳۳۳.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۱۴، نامه۲۶.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۳۰-۳۱، نامه۲۶.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۳، نامه۲۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۹۹، نامه۲۶.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۱۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۲۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۳۳۶-۳۳۷.    
۱۰. خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۵۲.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۵۸.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۶۴-۲۶۵، خطبه۱۱۴.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۲۵، خطبه۱۱۳.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۷۱، خطبه۱۱۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵۳، خطبه۱۱۵.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۸۴.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۸۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۱۲۸-۱۲۹.    
۱۹. جهاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۷۸.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۶۲.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۱۴، نامه۲۶.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۶۵، خطبه۱۱۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَتَع»، ج۱، ص۴۳۱-۴۳۲.    






جعبه ابزار