• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ربوبیت در حفاظت جهان (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خداوند در پایان آیه ۲۱ سوره سبأ به عنوان یک هشدار به همه بندگان می‌گوید: و پروردگار تو حافظ همه چیز و نگاهبان آن است (و ربک علی کل شی ء حفیظ)؛ برای این‌که پیروان شیطان تصور نکنند چیزی از اعمال و گفتار آنها در این جهان از بین می‌رود یا خداوند آن را فراموش می‌کند، نه، هرگز؛ بلکه خداوند همه را برای روز جزا نگهداری و حفظ می‌نماید.



حفاظت موجودات جهان، نشان ربوبیت خداوند متعال است:

«ذلکم الله ربکم... وهو علی کل شیء وکیل»؛ «(آرى) اين است پروردگار شما! هيچ معبودى جز او نيست؛ آفريدگار همه چيز است؛ او را بپرستيد و او نگهبان و مدبر همه موجودات است».

۱.۱ - تفسیر آیه



۱.۱.۱ - خالقیت و معبودیت خداوند

در سومین آیه مورد بحث پس از ذکر خالقیت به همه چیز و ابداع و ایجاد آسمان‌ها و زمین و منزه بودن او از عوارض جسم و جسمانی و همسر و فرزند و احاطه علمی او به هر کار و هر چیز، چنین نتیجه می‌گیرد: (خداوند و پروردگار شما چنین کسی است و چون هیچ‌کس دارای چنین صفات نیست، هیچ‌کس غیر او نیز شایسته عبودیت نخواهد بود، پروردگار اوست و آفریدگار هم اوست؛ بنابراین معبود هم تنها او می‌تواند باشد، پس او را بپرستید) (ذلکم الله ربکم لا اله الا هو خالق کل شی ء فاعبدوه).

۱.۱.۲ - خداوند کلید حل تمام مشکلات

و در پایان آیه برای این‌که هرگونه امیدی را به غیر خدا قطع کند و ریشه هرگونه شرک و به طور کلی تکیه به غیر خدا را بسوزاند، می‌گوید: (حافظ و نگهبان و مدبر همه چیز اوست) (و هو علی کل شی ء وکیل).
بنابراین کلید حل مشکلات شما فقط در دست او می‌باشد و هیچ‌کس غیر از او توانایی بر این کار ندارد؛ زیرا غیر او همه نیازمندند و چشم بر احسان او دوخته‌اند، با این حال معنی ندارد کسی مشکلات خود را نزد دیگری ببرد و حل آن را از او بخواهد.

۱.۱.۳ - بیان یک نکته

قابل توجه اینکه در اینجا علی کل شی‌ء وکیل گفته شده است، نه لکل شی ء وکیل، و تفاوت میان این دو آشکار است؛ چون ذکر کلمه (علی) دلیل بر تسلط و نفوذ امر اوست؛ در حالی که به کار بردن کلمه لام نشانه تبعیت می‌باشد.
و به عبارت دیگر تعبیر اول به معنی ولایت و حفظ است و تعبیر دوم به معنی نمایندگی.

«.. ویستخلف ربی قومـا غیرکم... ان ربی علی کل شیء حفیظ»؛ «پس اگر روى برگردانيد، من رسالتى را که مأمور بودم به شما رساندم؛ و پروردگارم گروه ديگرى را جانشين شما مى‌کند؛ و شما کم‌ترين ضررى به او نمى‌رسايند؛ پروردگارم حافظ و نگاهبان هر چيز است!».

«.. وربک علی کل شیء حفیظ»؛ «او سلطه بر آنان نداشت؛ جز براى اينکه مؤمنان به آخرت را از آنها که در شک هستند باز شناسيم؛ و پروردگار تو، نگاهبان همه چيز است!».



۱. انعام/سوره۶، آیه۱۰۲.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۵، ص۳۷۹، ذیل آیه.    
۳. هود/سوره۱۱، آیه۵۷.    
۴. سبا/سوره۳۴، آیه۲۱.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «ربوبیت در حفاظت جهان».    




جعبه ابزار