• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مدبر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مدبر در اصطلاحات فقه نظامی یعنی شکست خورده و پشت به میدان کرده و کسی که در حال فرار است. حکم مدبرین تعقیب و هلاکت توسط مسلمانان است مگر مدبرینی که تشکیلاتی ندارند.


مدبر در لغت یعنی پشت کننده.
[۱] بستانی، فوادافرام‌، فرهنگ جدید عربی- فارسی، مترجم محمد بندرریگی، ناشر اسلامی.


در اصطلاح یعنی شکست خورده و پشت به میدان کرده و کسی که در حال فرار است.
[۲] مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، ص۲۹۹، کتاب الجهاد.


فراریان و کسانی که از دشمن شکست خورده و در حال عقب‌نشینی هستند، از هر صنف کافران باشند، تعقیب شده و به هلاکت می‌رسند.
[۳] مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، ص۸۷، کتاب الجهاد.
همچنین فراریان بغاتی که دارای تشکیلاتی هستند که به آن ملحق می‌شوند و دوباره اجتماع می‌کنند، باید تعقیب شوند تا به هلاکت برسند، ولی فراریان آن گروه از بغاتی که تشکیلات ندارند یا تشکیلاتشان متلاشی شده، تعقیب نمی‌شوند.
[۴] مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، ج۹، ص۱۵۲، کتاب الجهاد.    


امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: «لَیْسَ لِاهْلِ الْعَدْلِ انْ یُتْبَعُوا مُدْبِراً؛ در شأن اهل عدالت نیست که فراریان را تعقیب کنند.»
[۵] حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۷۳-۷۴.    
[۶] محقق حلی، نجم‌الدين، شرایع الاسلام، ج۱، ص۲۳۶.
[۷] مدرسی، سید محمدتقی، التشریع الإسلامی، ج۷، ص۳۷۶.    
بدون شک، این سخن امام درمورد فراریان مسلمان است که دیگر قصد جنگ ‌ندارند.
اصطلاح مدبر در مورد افراد فراری نیروهای خودی نیز بکار برده می‌شود. برای آشنایی بیشتر به واژه فرار از جنگ مراجعه کنید.

۱. ↑ بستانی، فوادافرام‌، فرهنگ جدید عربی- فارسی، مترجم محمد بندرریگی، ناشر اسلامی.
۲. ↑ مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، ص۲۹۹، کتاب الجهاد.
۳. ↑ مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، ص۸۷، کتاب الجهاد.
۴. ↑ مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، ج۹، ص۱۵۲، کتاب الجهاد.    
۵. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۷۳-۷۴.    
۶. ↑ محقق حلی، نجم‌الدين، شرایع الاسلام، ج۱، ص۲۳۶.
۷. ↑ مدرسی، سید محمدتقی، التشریع الإسلامی، ج۷، ص۳۷۶.    


• جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۱۱۳.    


رده‌های این صفحه : احکام جهاد | احکام کفار | اصطلاحات نظامی
جعبه ابزار