منشأ کاربرد عنوان یاد شده در کلمات فقها، روایتی از امام صادق علیه السّلام بدین مضمون است که ربا دو گونه است: حلال و حرام . رباى حلال، آن است که شخصى مالى به دیگرى قرض دهد به طمع اینکه قرض گیرنده بیشتر از مقدار قرض به او برگرداند، بدون آنکه هنگام قرض چنین شرطی کرده باشد. دراین صورت، اگر قرض گیرنده، بیشتر از مقدار دریافتى به قرض دهنده برگرداند، مقدار زیادى بر او حلال است؛ هرچند از پاداشقرض الحسنهمحروم خواهد شد.
قبول مقدار اضافه بر اصل قرض، در صورتى که شرط نشود، جایز است، هرچند کراهت دارد؛ لیکن بر قرض گیرنده مستحب است هنگام بازگرداندن قرض، مقدارى بر آن افزوده و به عنوان هدیه به قرض دهنده بدهد.
