ذوب (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ذَوْب (به فتح ذال و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای آب شدن است. از این ماده پنج مورد در
نهج البلاغه آمده است.
ذَوْب به معنای آب شدن است. مثل گداختن و آب شدن
آهن، يا آب شدن
روغن به علّت حرارت.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با عاقبت شوم
بنی امیّه فرموده:
«وَ ايْمُ اللهِ، لَيَذُوبَنَّ مَا فِي أَيْدِيهمْ بَعْدَ الْعُلُوِّ وَ التَّـمْكِينِ، كَمَا تَذُوبُ الاَْلْيَةُ عَلَى النَّارِ.» «به خدا قسم بعد از برترى و قدرت آنچه در دستشان است ذوب مى‌شود چنانكه
دمبه بر روى
آتش ذوب مى‌گردد.»
(شرح‌های خطبه:
)
آنگاه كه
ابو موسی اشعری منافق مردم
کوفه را از رفتن به يارى امام منع مى‌كرد به وى نوشت:
«فَإِنْ حَقَّقْتَ فَانْفُذْ، وَ إِنْ تَفَشَّلْتَ فَابْعُدْ! وَ ايْمُ اللهِ لَتُؤْتَيَنَّ حَيْثُ أَنْتَ، وَ لاَ تُتْرَكُ حَتَّى يُخْلَطَ زُبْدُكَ بِخَاثِرِكَ، وَ ذَائِبُكَ بِجَامِدِكَ.» «اگر
حق را اجابت مى‌كنى فرمان مرا
اطاعت كن و اگر مى‌ترسى كنار برو، به خدا قسم چنان باز خواست مى‌شوى كه كره رقيقت به غليظش مخلوط شود و ذوب شده‌ات به جامدت آميخته گردد.»
(شرح‌های نامه:
) عبارت «يخلط زبدك بخاثرك» مثلى است براى
تحیر و سرگردانى. گويند: «لا يدرى ايخثر او يذيب» نمى‌داند آيا غليظ نگه دارد يا ذوب كند. در
اقرب الموارد گويد: «اختلط زُبْدُهُ بخاثرهِ اي: تحير»
از ماده ذوب پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذوب»، ج۱، ص۴۱۹.
