• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذمار (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۱)

ذِمار (به کسر ذال) از واژگان نهج البلاغه به معنای هر چيزى است كه حفظ و حمايت و دفاع از آن لازم است مانند ناموس، اهل بیت، وطن و غيره. این واژه دو بار در نهج البلاغه آمده شده است.


ذِمار
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۶.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۳.    
(به كسر اوّل) هر چيزى است كه حفظ و حمايت و دفاع از آن لازم است مانند ناموس، اهل بيت، وطن و غيره و (به فتح اول) اسم فعل است به معنى تشوق به جنگ.

امام (صلوات‌الله‌علیه) در تشويق ياران به جنگ فرموده: «وَ رَايَتَكُمْ فَلاَ تُمِيلُوهَا وَ لاَ تُخِلُّوهَا، وَ لاَ تَجْعَلُوهَا إِلاَّ بِأَيْدِي شُجْعَانِكُمْ، وَ المَانِعِينَ الذِّمَارَ مِنْكُمْ.»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۸۰، خطبه۱۲۴.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۵، خطبه۱۲۰.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۰، خطبه۱۲۴.    
يعنى «و پرچمتان را كج نكنيد و خالى نگذاريد، و ندهيد آن‌را مگر به دست شجاعان خود كه از حريم دفاع كنند.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۹، خطبه۱۲۴.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۶.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۶۲.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۶۱.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۴.    
)
و از آن است: «أَيْنَ الْمَانِعُ لِلذِّمَارِ»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۸۰، خطبه۱۷۱.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۰۲، خطبه۱۶۶.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۶، خطبه۱۷۱.    
(كجايند آنها كه در برابر حوادث سخت همچون سپرند؟)
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۷، خطبه۱۷۱.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۲.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۴۷۹.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۲۵.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۰۳.    
)

دو مورد از اين كلمه در «نهج البلاغه» ديده مى‌شود.
[۲۱] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۸۰، خطبه۱۲۴.    
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۸۰، خطبه۱۷۱.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۶.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۳.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۸۰، خطبه۱۲۴.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۵، خطبه۱۲۰.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۰، خطبه۱۲۴.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۹، خطبه۱۲۴.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۴.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۶.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۶۲.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۶۱.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۴.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۸۰، خطبه۱۷۱.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۰۲، خطبه۱۶۶.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۶، خطبه۱۷۱.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۷، خطبه۱۷۱.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۰.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۲.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۴۷۹.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۲۵.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۰۳.    
۲۱. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۸۰، خطبه۱۲۴.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۸۰، خطبه۱۷۱.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذمر»، ج۱، ص۴۱۶.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 124 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 171 نهج البلاغه
جعبه ابزار