دین قَیِّم (لغاتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دین قَیِّم:
(فأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدّينِ الْقَيِّمِ ) دین قَیِّم به معنى «آيين پابرجا ،مستقيم و ثابت» است.
خداوند در
آيه فوق به
پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) دستور داده است كه تمام توجهش را به آيينى معطوف دارد كه «مستقيم و ثابت و استوار» است، هيچگونه انحرافى به كجیها ندارد و هيچگونه تزلزلى در پايههاى آن نيست. قابل توجه است كه در آيات ديگر
قرآن مجید، تعبيرات ديگرى درباره «دين» آمده است، مثلاً: در
آيه ۱۰۵ از
سوره یونس، توصيف به «حنيف» شده است يعنى دينى كه از هرگونه انحراف بر كنار است. در
آيه ۵۲ از
سوره نحل، توصيف به «واصب» شده، يعنى آيينى كه غير قابل تغيير و خالى از فنا و زوال است. در
آيه ۳ از
سوره زمر، توصيف به «خالص» شده است و همچنين در
آيه ۷۸ از
سوره حج، «اسلام» به عنوان آيينى كه خالى از هرگونه سختگيرى است به وصف در آمده است. هريک از اين امور يكى از ابعاد آيين اسلام را تشكيل مىدهد كه در عين حال لازم و ملزوم يكديگرند.
بعضى از مفسران بزرگ معتقدند كه «دين» و «شريعت» با هم تفاوت دارند. «دين» عبارت است از اصل توحيد و اصول ديگرى كه ميان تمام مذاهب مشترک است و لذا «دين» هميشه يكى است، ولى «شريعت» به قوانين و احكام و مقرراتى گفته مىشود كه در مذاهب با هم تفاوت دارند و اما دليل روشنى بر اين تفاوت نداريم، زيرا اين دو كلمه در بسيارى از موارد به يک معنى استعمال مىشوند.
به موردی از کاربرد
دین قَیِّم در قرآن، اشاره میشود:
(فأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدّينِ الْقَيِّمِ مِن قَبْلِ أَن يأْتيَ يَوْمٌ لّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعونَ) (روى خود را به سوى آيين مستقيم و پايدار بدار، پيش از آنكه روزى فرارسد كه هيچ كس نمىتواند آن را از خدا باز گرداند و برنامه الهى را تعطيل كند در آن روز مردم به گروههايى تقسيم مىشوند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان میفرماید: اين
آيه تفريع بر ما قبل است، و معنايش اين است كه: وقتى شرك و كفر به حق چنين سرانجامى داشت، و وبالش گردنگير مرتكبش مىشود، پس رو به سوى دين مستقيم كن.
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «دین قَیِّم»، ج۲، ص۷۱-۷۲.