دُهْن (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دُهْن (به ضم دال و سکون هاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای روغن است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
• إِدْهان ( به کسر همزه و سکون دال) ست.
•
تَدْهين (به فتح تاء و سکون دال) به معنای روغن مالى كردن كه از آن مدارا و نرمى اراده مى‌شود كه در كارهاى
شرع به صورت سازش
حرام، آمده است.
از این لفظ شش مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
دُهْن:
به معنای روغن است.
إِدْهان و
تَدْهين به معنای روغن مالى كردن كه از آن مدارا و نرمى اراده مى‌شود كه در كارهاى شرع به صورت سازش حرام، آمده است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام
نصیحت فرموده:
«وَ لا تُرَخِّصُوا لاَِنْفُسِكُمْ فَتَذْهَبَ بِكُمُ الرُّخَصُ مَذاهِبَ الْظَّلَمَةِ وَ لا تُداهِنُوا فَيَهْجُمَ بِكُمُ الاِْدْهانُ عَلَى الْمَعْصيَةِ» «به خودتان در كارها
آزادی ندهيد كه آزادی‌ها شما را براه‌هاى
ستمگران ببرد. مداهنه و سازشكارى نكنيد تا سازشكارى شما را بر
گناه حمله‌ور سازد.»
حضرت در شكايت از
زمان فرموده:
«أَنَّكُمْ في زَمان... أَهْلُهُ مُعْتَكِفُونَ عَلَى الْعِصْيانِ مُصْطَلِحُونَ عَلَى الاِْدْهانِ فَتاهُمْ عارِمٌ وَ شائِبُهُمْ آثِمٌ» «شما در زمانى هستيد كه مردم آن ملازم
معصیت و معتاد بر نرمى و سازش‌اند، جوانشان بى‌تربيت و پيرشان گناهكار است.»
از این کلمه شش بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دهن»، ج۱، ص۳۹۹.
