• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَخَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دَخَر (به فتح دال و خاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای ذلت و خوارى است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
داخِر (به فتح دال و سکون همزه و کسر خاء) نیز به معنی ذليل و خوار است.
این واژه يک بار در «نهج البلاغه» آمده است.




دَخَر به معنای ذلت و خوارى است.
داخِر نیز به معنی ذليل و خوار است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - داخِرُونَ - خطبه ۶۴ (درباره خدای سبحان)

حضرت علی علیه السلام درباره خدای سبحان فرموده:«لَمْ يَخْلُقْ ما خَلَقَهُ لِتَشْديدِ سُلْطان وَ لا تَخْوُّف مِنْ عَواقِبِ زَمان... وَ لكِنْ خَلائِقُ مَرْبُوبُونَ وَ عِبادٌ داخِرُونَ»
«مخلوق را براى تحكيم سلطنت خويش و يا براى خوف از عواقب زمانى نيافريده است، بلكه آفريده‌ها مخلوقات تربيت شده و بندگان ذليل او هستند.»



از این ماده يک بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۷۸.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۳، ص ۳۰۰.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج ۲، ص ۱۸۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۲۳، خطبه ۶۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۱۰۹، خطبه ۶۳.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۹۶، خطبه ۶۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۱۲۷، خطبه ۶۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۳۶۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۳۷۵-۳۷۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۳، ص ۸۲-۸۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۱۶-۱۸.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۱۵۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۲۳، خطبه ۶۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دخر»، ج۱، ص۳۷۸-۳۷۹.    






جعبه ابزار