دَحْر (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دَحْر (به فتح دال و سکون حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
طرد و راندن است.
از مشتقات آن در
نهج البلاغه،
مَدْحَرَه (به فتح میم و سکون دال و فتح حاء و راء) است که مانند دحر مصدر میباشد.
مَداحِر (به فتح میم و دال و سکون همزه و کسر حاء) نیز جمع
مَدْحَر (به فتح میم و حاء و سکون دال) و آن چيزى است كه
شیطان با آن طرد مىشود.
از اين ماده كه در
قرآن مجید نيز آمده است، سه مورد در
نهج البلاغه ديده مىشود.
دَحْر به معنای طرد و راندن است. «دَحَرَهُ دَحْراً و دُحُوراً: طردهُ و ابعدهُ و دفعهُ.»
مدحره مصدر است مانند دحر. مداحر جمع مدحر و آن چيزى است كه شيطان با آن طرد مىشود پس مدحر و مزاجر، اعمال فاضله است كه طرد و زجر كننده شيطانند.
برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل میباشد:
حضرت علی علیه السلام درباره شهادت به
توحید فرموده:
«فَإِنَّها... مَرْضَاةُ الرَّحْمنِ وَ مَدْحَرَةُ الشَّيْطانِ.» «آن سبب خوشنودى
خدا و طرد كننده شيطان است.»
امیرالمومنین علی (علیهالسلام) در مقام
دعا فرمود:
«وَ أَسْتَعِينُهُ عَلَى مَداحِرِ الشَّيْطانِ وَ مَزاجِرِهِ.» «از خدا مدد مىطلبم در رسيدن به اعمالی كه طرد كننده و كنار كننده شيطانند.»
از اين ماده در
قرآن مجید نيز آمده است و سه مورد در «نهج البلاغه» ديده مىشود.
•
قرشی بنایی، سید علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دحر»، ج۱، ص۳۷۶-۳۷۷.