• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دأب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: دأب (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: دأب (مفردات‌قرآن)، دَأْب (لغات‌قرآن).

دَأْب (به فتح دال و سکون همزه) از واژگان نهج البلاغه به معنای عادت، شأن و تلاش است. از اين ماده سه مورد در نهج البلاغه آمده است.


دَأْب
[۱] قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۳.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۵۴.    
به معنای عادت، شأن و تلاش است. طبرسی فرموده: دأب به معنى عادت است.
[۳] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۲، ص۲۴۴.    
«دأب يدئب» آن گاه گويند كه كسى به چيزى عادت كند و در آن ثابت باشد.
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۱۶۷.    


امام (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید: «عِبَادَ اللهِ... أَجَلٌ مَنْقُوصٌ وَعَمَلٌ مَحْفُوظٌ فَرُبَّ دَائِب مُضَيَّعٌ وَرُبَّ كَادِح خَاسِرٌ»
[۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۰-۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۶، خطبه ۱۲۵.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۷، خطبه ۱۲۹.    
«بندگان خدا شما در حال اجل ناقص شونده و عمل حفظ شونده هستيد، اى بسا مداوم در عمل كه تلاشش ضايع شده و اى بسا سعى و تلاش كننده كه در ضرر است.»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۹، خطبه ۱۲۹.    
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۸.    
شرح‌های خطبه: (
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۹.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۳۷۹.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۳۱.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۴۴.    
)
«وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ دَائِبَانِ فِي مَرْضَاتِهِ يُبْلِيَانِ كُلَّ جَدِيد وَيُقَرِّبَانِ كُلَّ بَعِيد»
[۱۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۵۸، خطبه ۸۸.    
[۱۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۳، خطبه ۹۰.    
«آفتاب و ماه پيوسته در حركت در رضای خدا هستند، هر تازه را كهنه مى‌كنند و هر دور را نزديک مى‌نمايند.»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۵-۱۷۶، خطبه ۹۰.    
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۶.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۶۴۰.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۶.    
[۲۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۲.    
)

از اين ماده سه مورد در نهج البلاغه آمده است.
[۲۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۰-۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
[۲۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    


۱. ↑ قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۳.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۵۴.    
۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۲، ص۲۴۴.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۱۶۷.    
۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۰-۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۶، خطبه ۱۲۵.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۷، خطبه ۱۲۹.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۹، خطبه ۱۲۹.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۸.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۹.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۳۷۹.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۳۱.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۴۴.    
۱۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۵۸، خطبه ۸۸.    
۱۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۳، خطبه ۹۰.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۵-۱۷۶، خطبه ۹۰.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۳.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۶.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۶۴۰.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۶.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۲.    
۲۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۰-۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
۲۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    


• قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دأب»، ج۱، ص۳۷۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 129 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 89 نهج البلاغه
جعبه ابزار