خُطْو (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خُطْو (به ضم خاء و سکون طاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای فاصله ميان دو پا در راه رفتن است.
جمع آن
خُطُوات (به ضم خاء و طاء) است.
خَطْوه (به فتح خاء و سکون طاء) به معنای یک دفعه گام برداشتن است.
جمع آن
خَطَوات (به فتح خاء و طاء) است.
اين كلمه به صورت جمع در پنج محل از
قرآن مجید آمده است.
خُطْو و
خُطْوه به معنای فاصله ميان دو پا در راه رفتن است.
خَطْوه به معنای يک دفعه گام برداشتن است
و جمع آن در
خُطْو و
خُطْوه، خُطُوات است. در
خَطْوه،
خَطَوات بر وزن ضربات است.
به مواردی از
خُطْو که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(يا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلالًا طَيِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ) (اى مردم! از نعمت‌هاى
حلال و پاكيزه‌اى كه در زمين است بخوريد و از گام‌هاى
شیطان، پيروى نكنيد؛ زيرا او،
دشمن آشكار شماست.)
تابع شدن به خطوات شيطان پيروى از او و پا گذاشتن در جاى پاى او است و بالاخره مراد، تبعيت از وساوس و دغدغه‌هاى او می‌باشد.
در مجمع از
امام باقر و
امام صادق عليهماالسلام مروى است كه از جمله خطوات شيطان
قسم به
طلاق،
نذر در
معاصی و هر سوگند به غير
خدا است.
تبعیّت واقعى در راه رفتن آن است كه تابع پاى خويش را در جاى پاى متبوع بگذارد و مانند او راه رود، هر كه در زندگى تابع وساوس شيطان باشد پا در جاى پاى او گذاشته و در هر دو جهان بدبخت خواهد شد.
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ ادْخُلُواْ فِي السِّلْمِ كَآفَّةً وَ لاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ) (اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد؛ همگى در پرتو ايمان در صلح و آشتى درآييد! و از گام‌هاى شيطان، پيروى نكنيد؛ كه او دشمن آشكار شماست.)
(وَ مِنَ الأَنْعَامِ حَمُولَةً وَ فَرْشًا كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّهُ وَ لاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ) (اوست کسی که از چهارپایان، برای شما حیوانات باربر، و حیوانات کوچک برای منافع دیگر آفرید؛ از آن‌چه به شما روزی داده است، بخورید؛ و از گام‌های شیطان پیروی ننمایید، که او برای شما دشمنی آشکار است.)
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَ مَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَ الْمُنكَرِ وَ لَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ مَا زَكَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَ لَكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَاءُ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ) (اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از گام‌هاى شيطان پيروى نكنيد. هر كس پيرو گام‌هاى شيطان شود او به كارهاى زشت و منكر فرمان مى‌دهد. و اگر فضل و رحمت الهى شامل حال شما نبود، هرگز احدى از شما پاک نمى‌شد؛ ولى خداوند هر كه را بخواهد و شايسته باشد پاكيزه مى‌سازد، و خدا شنوا و داناست.)
منظور از اين كلمه به صورت جمع در قرآن آن است كه آدمى در مسير زندگى تابع
هوی و تسويلات شيطانى نشده و از راه و
منطق صحيح كه به وسيله
پیغمبران پاک عرضه شده پيروى نمايد.
اين كلمه به صورت جمع در پنج محل از قرآن مجيد آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خطو»، ج۲، ص۲۶۴-۲۶۵.
