• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خَیْس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خیس و خَیَسان (به فتخ خاء و یاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای شکستن عهد و خلف وعد است. این لفظ در قرآن نیامده اما در نهج البلاغه یکبار آمده است. امام علی (علیه‌السّلام) در نامه‌ای به مالک اشتر از این ماده استفاده کرده است.



خیس و خَیَسان که در قرآن مجید نیامده به معنی شکستن عهد و خلف وعد است: «خاس بالعهد خیسا: غدر و نکث و بالعهد: اخلف»


این لفظ فقط یکبار در «نهج» آمده آنجا که به مالک اشتر می‌نویسد: «فَلا تَغْدِرَنَّ بِذِمَّتِكَ وَ لا تَخِيسَنَّ بَعَهْدِكَ» «بر تعهد خویش غدر مکن و پیمان خویش را مشکن.» (شرح‌های خطبه: )


این لفظ فقط یکبار در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۶۸-۶۹.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۱۲۴.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۷۲۶، نامه۵۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۱۸، نامه۵۳.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۴۲، نامه۵۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۱، نامه۵۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۰۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۱۱۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۰۴.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۰۸.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۷۲۶، نامه۵۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خیس»، ج۱، ص۳۷۰.    






جعبه ابزار