• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خوف فتنه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


خوف فتنه‌ بیم فرو افتادن در فتنه می‌باشد. از آن در بابهای وقف، نکاح و حدود سخن گفته‌اند.


خوف فتنه بیم فرو افتادن در فتنه، مانند گناه و کشمکش و نزاع است.

امام خمینی در تحریرالوسیله می‌نویسد: «نگاه‌کردن به زنان اهل ذمّه بلکه مطلق کفار با نبود تلذذ و ریبه - یعنی ترس واقع‌شدن در حرام - جایز می‌باشد. و احتیاط (واجب) آن است که به جاهایی که عادت آن‌ها بر نپوشاندن آن جاری است اکتفا شود. و گاهی زنان بادیه‌نشین و روستایی از اعراب و غیر آن‌ها - که عادت آن‌ها بر این است که خود را نمی‌پوشانند و اگر نهی شوند هم، نمی‌پذیرند و به آن توجه نمی‌کنند - به زنان اهل ذمّه ملحق می‌شوند و این اشکال دارد. البته ظاهر آن است که تردّد در روستاها و بازارها و جاهایی که این‌چنین زنانی رفت‌وآمد می‌کنند و مجامع آن‌ها و جاهایی که این‌ها معامله می‌کنند - که عادتاً علم پیدا می‌شود که نگاه به این‌ها می‌افتد - جایز می‌باشد و نگاه نکردن در این‌گونه جاها واجب نیست، درصورتی‌که ترس‌ افتادن به فتنه‌ نباشد.»
[۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۳، کتاب النکاح، مسالة۲۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و «اقوی آن است که شنیدن صدای زن بیگانه مادامی‌که تلذذ و ریبه نباشد جایز است. و همچنین برای زن جایز است که صدایش را به مردان بیگانه بشنواند، درصورتی‌که ترس‌ فتنه‌ نباشد؛ اگرچه احتیاط (مستحب) در غیر مقام ضرورت، ترک آن است خصوصاً اگر زن جوان باشد.»
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۴، کتاب النکاح، مسالة۲۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
پس «شنیدن صوت اجنبیه و شنواندن صوت به مرد اجنبی، اگر به نحو متعارف باشد و خوف‌ فتنه‌ و مفسده در بین نباشد، اشکال ندارد.»
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۹، استفتائات امام خمینی، ج۸، ص۵۰۴، سؤال۹۹۴۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
به دیگر بیان در موارد جواز نگاه به نامحرم و نیز گوش دادن به صدای او، جواز مشروط به نبودن خوف فتنه (افتادن در گناه) است و با وجود آن، حرام خواهد بود؛ لیکن در اینکه جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او را دارد نیز مشروط به عدم خوف فتنه است یا نه، اختلاف است.
[۴] تذکرة الفقهاء (ق) ج۲، ص۵۷۳.    
[۵] جامع المقاصد ج۱۲، ص۴۳.    
[۶] الحدائق الناضرة ج۲۳، ص۴۷.    

دراین‌رابطه امام خمینی در تحریرالوسیله می‌نویسد: «یجوز لمن یرید تزویج امراة ان ینظر الیها بشرط ان لا یکون بقصد التلذّذ؛ و ان علم انّه یحصل بسبب النظر قهراً.»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۳، کتاب النکاح، مسالة۲۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
کسی که می‌خواهد با زنی ازدواج کند جایز است که به او نگاه کند، به‌شرط آنکه به قصد لذت بردن نباشد اگرچه می‌داند که به جهت نگاه‌کردن به او، لذت قهراً حاصل می‌شود.
از موارد جواز فروختن مال وقفی در وقف خاص، مانند وقف بر اولاد، خوف فتنه (نزاع و درگیری و در نهایت، خرابی مال وقفی) به جهت اختلاف صاحبان وقف (موقوفٌ علیهم) است.
[۸] المهذّب البارع ج۳، ص۶۷.    

یاد کردن مسلمان با القاب ناشایست موجب تعزیر است. اگر کفار یکدیگر را با القاب زشت یاد کنند تعزیر نمی‌شوند، مگر در صورت خوف فتنه (نزاع و درگیری).
[۹] قواعد الاحکام ج۳، ص۵۴۸.    
[۱۰] الروضة البهیة ج۹، ص۱۹۲-۱۹۳.    


۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۳، کتاب النکاح، مسالة۲۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۴، کتاب النکاح، مسالة۲۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۹، استفتائات امام خمینی، ج۸، ص۵۰۴، سؤال۹۹۴۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۴. ↑ تذکرة الفقهاء (ق) ج۲، ص۵۷۳.    
۵. ↑ جامع المقاصد ج۱۲، ص۴۳.    
۶. ↑ الحدائق الناضرة ج۲۳، ص۴۷.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۳، کتاب النکاح، مسالة۲۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۸. ↑ المهذّب البارع ج۳، ص۶۷.    
۹. ↑ قواعد الاحکام ج۳، ص۵۴۸.    
۱۰. ↑ الروضة البهیة ج۹، ص۱۹۲-۱۹۳.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۵۳۰-۵۳۱.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : حدود | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه | نکاح
جعبه ابزار