• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خطو (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




خُطْو (به ضم خاء و سکون طاء) از واژگان قرآن کریم به معنای فاصله ميان دو پا در راه رفتن است. از مشتقات آن خَطْوه (به فتح خاء و سکون طاء) به معنای یک دفعه گام برداشتن است. جمع آن در اولی خُطُوات (به ضم خاء و طاء) و در دوّمى خَطَوات (به فتح خاء و طاء) است. اين كلمه به صورت جمع در پنج محل از قرآن مجید آمده است.



خُطْو و خُطْوه فاصله ميان دو پا در راه رفتن است و به فتح اوّل يک دفعه گام برداشتن است و جمع آن در اوّلى خُطُوات و در دوّمى به فتح اوّل بر وزن ضربات است.


(يا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلالًا طَيِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ‌الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ‌) (اى مردم! از نعمت‌هاى حلال و پاكيزه‌اى كه در زمين است بخوريد و از گام‌هاى شیطان، پيروى نكنيد؛ زيرا او، دشمن آشكار شماست.)
تابع شدن به خطوات شيطان پيروى از او و پا گذاشتن در جاى پاى او است و بالاخره مراد، تبعيت از وساوس و دغدغه‌هاى او می‌باشد.
در مجمع از امام باقر و امام صادق عليهماالسلام مروى است كه از جمله خطوات شيطان قسم به طلاق، نذر در معاصی و هر سوگند به غير خدا است.
تبعیّت واقعى در راه رفتن آن است كه تابع پاى خويش را در جاى پاى متبوع بگذارد و مانند او راه رود، هر كه در زندگى تابع وساوس شيطان باشد پا در جاى پاى او گذاشته و در هر دو جهان بدبخت خواهد شد.
منظور از اين كلمه به صورت جمع در قرآن آن است كه آدمى در مسير زندگى تابع هوی و تسويلات شيطانى نشده و از راه و منطق صحيح كه به وسيله پیغمبران پاک عرضه شده پيروى نمايد.


اين كلمه به صورت جمع در پنج محل از قرآن مجيد آمده است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۶۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت حسینی، ج۱، ص۱۲۶.    
۳. قزوینی رازی، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج۲، ص۱۹۸.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۶۶.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۵۷.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۲۸۸.    
۷. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۳۲۴.    
۸. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۳۲۴.    
۹. بقره/سوره۲، آیه۱۶۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۵.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۱۷-۴۱۹.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۶۳۱-۶۳۴.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۶۷-۴۶۸.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۵۷-۱۵۸.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۶۸.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۵۸.    
۱۷. بقره/سوره۲، آیه۱۶۸.    
۱۸. بقره/سوره۲، آیه۲۰۸.    
۱۹. انعام/سوره۶، آیه۱۴۲.    
۲۰. نور/سوره۲۴، آیه۲۱.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خطو»، ج۲، ص۲۶۴-۲۶۵.    






جعبه ابزار